مفهوم و تفاوت رنگ درب قطره های چشمی
تاریخ آخرین آپدیت: 1ام خرداد 1403
رنگ درب قطره های چشمی به چه معناست؟
آیا متفاوت بودن رنگ درب قطره های چشمی مفهوم خاصی دارد؟ آیا می دانستید که تنها با توجه به اینکه در قطره ی شما چه رنگی است، می توانید متوجه شوید چه کاربردی و برای کدام بیماری چشمی مورد استفاده قرار می گیرد؟ با ما همراه باشید تا پاسخ پرسش خود را به صورت کامل و جامع دریافت نمایید.
تقسیم بندی قطره های چشمی براساس رنگ درب آن ها
شاید توجه کرده باشید که در قطره های چشمی مختلف، در رنگ های متفاوتی طراحی شده است. جالب است بدانید که این انتخاب رنگ، اتفاقی نیست. هر یک از این دسته های رنگی کاربرد و قابلیت های یکسانی دارند. در ادامه این موارد را به صورت تک به تک بررسی می کنیم:
1- قطره های چشمی با درب قرمز رنگ
قطره‌های چشم با در قرمز رنگ عبارتند از:
- آتروپین
- هم آتروپین (هم ایدرین)
- میدراکس (تروپیکامید یا میدریاسیل)
- سیکلوژیل (سیکلوپنتولات)
این قطره ها مخصوص بازکردن مردمک و فلج عضلات تطابقی هستند. در مطب چشم پزشکان جهت ریلکس کردن عضلات داخل چشمی و گشاد کردن مردمک از این قطره ها استفاده می شود. با استفاده از این قطره ها معاینه ی شبکیه کامل تر و راحت تر خواهد بود. به علاوه قطره های دارای در قرمز رنگ در تعیین دقیق شماره عینک بخصوص در کودکان و یا در افراد کاندید عمل جراحی لیزیک و لازک مورد استفاده قرار می گیرند. همچنین گاهی برای بیمارانی که دچار خونریزی داخل چشمی و یا التهاب داخل چشمی هستند، تجویز می شوند تا درد و التهاب آنها کاهش یابد. از آتروپین رقیق شده جهت کاهش سرعت افزایش شماره عینک کودکان و نوجوانان استفاده می شود.
قطره با درب قرمز
طول اثر قطره های در قرمز
آتروپین: طول اثر آتروپین 15 روز است. بنابراین اگر اشتباها ریخته شود، تا 15 روز مردمک باز و دید تار می شود.
هم آتروپین: طول اثر هم‌آتروپین 3 روز است. گاه در کسانی که داروهای پروستات استفاده می کنند، چند روز قبل از عمل کاتاراکت (آب مروارید) مصرف می شوند. تا در هنگام عمل مردمک بهتر باز شود.
سیکلوژیل: طول اثر سیکلوژیل 1 روز است. در مطب بیشتر برای کودکان زیر 3 سال قبل از اپتومتری ریخته می شود.
میدراکس: طول اثر میدراکس 6 ساعت است. در مطب جهت معاینات شبکیه و تعیین دقیق شماره عینک استفاده می شود.
2- قطره های چشمی با درب آبی رنگ
این قطره ها داروهای پایین آورنده ی فشار چشم هستند و برای درمان بیماری گلوکوم یا آب سیاه مورد استفاده قرار می گیرند.
قطره‌های چشم با در آبی رنگ عبارتند از:
- اپتیمول (تیمولول)
- بتاکسولول
- دورزولامید
- زایلومول
- لاتانوپروست یا زالابایوست (زالاتان)
- کوپروست (کوبیوساپت)
- بریموگان (بریمونیدین)
- پیلوکارپین
این قطره ها ممکن است به صورت مجزا یا چند عدد همراه یکدیگر جهت کنترل فشار چشم مصرف شوند. در مورد اینکه کدام دارو مناسب تر است، شرایط چشم بیمار و نظر پزشک تعیین کننده می باشد.
قطره با درب آبی
دوز مصرفی رایج قطره های در آبی
اپتیمول (تیمولول): هر 12 ساعت یک قطره (از عوارض این دارو می توان به افسردگی اشاره کرد)
بتاکسولول: هر 12 ساعت یک قطره ( این دارو در بیماران دیابتیک، جایگزین مناسبی برای تیمولول می باشد)
دورزولامید (Dorzolamide): هر 8 ساعت یک قطره
زایلومول (Zilomol): این دارو، ترکیب تیمولول و دورزولامید است. دوز مصرفی رایج آن نیز هر 12 ساعت یا هر 8 ساعت یک قطره می باشد.
بریموگان (بریمونیدین): هر 8 ساعت یا هر 12 ساعت یک قطره ( این دارو علاوه بر درمان گلوکوم، گاه برای درمان پخش نور پس از جراحی های لیزیک و لازک نیز استفاده می شود.
لاتانوپروست (Xalatan): هر 24 ساعت یک قطره (هر شب قبل از خواب یک قطره در هر چشم ریخته شود). جالب اینجاست که مصرف بیش از یک بار در روز اثر کاهش دهنده ی فشار را کم می‌کند. این دارو حتما باید در یخچال نگهداری شود.
پیلوکارپین: هر 8 ساعت یک قطره. به دلیل ایجاد سردرد و بعضی عوارض، امروزه کمتر از این دارو استفاده می شود.
کوپروست: این دارو ترکیب لاتانوپروست و تیمولول است. دوز مصرفی رایج آن هر 12 ساعت یک قطره است. با نهایت تاسف باید عرض کنیم که بدلیل عدم رعایت اصول، درب این قطره بجای آبی، سفید می باشد!
3- قطره های چشمی با درب نارنجی رنگ
این قطره ها آنتی بیوتیک هستند و در عفونت های چشمی و یا به عنوان پروفیلاکسی (پیشگیری) از عفونت های چشمی تجویز می شوند.
قطره‌های چشم با در نارنجی رنگ عبارتند از:
- کلرامفنیکل
- سیپلکس
قطره با درب نارنجی
4- قطره های چشمی با درب صورتی
این قطره ها، داروهای ضدالتهاب و ضدحساسیت هستند. در ایران فقط قطره ی لوتمکس (Lotemax) موجود است. دوز مصرفی این دارو، بسته به شدت بیماری، از شبی 1 قطره تا هر 2 ساعت یک قطره متفاوت می باشد.
قطره با درب صورتی
5- قطره های چشمی با درب سفید
تعداد زیادی از قطره های استریل چشمی جزء این دسته بندی هستند. برخی از قطره های درسفید عبارتند از:
- قطره اشک مصنوعی (سیناتیر یا Sinatear)
- ناپریوین (Naprivin)
- اولوپاتادین یا اولانتین (Olantin)
- کرمولین یا ویزوکروم (Visocrom)
- ناتریسالت (Natrisalt)
- بتازونیت
- جنتکس
قطره با درب سفید
6- قطره های چشمی با درب زرد رنگ
قطره‌ی دیکلوپتین (Dicloptin) جزء این دسته قرار دارد. دیکلوفناک یا همان دیکلوپتین یک داروی ضدالتهاب چشمی است و در موارد خاص از جمله پس از جراحی های لازک، پی‌آر‌کی و ترانس‌پی‌آر‌کی و نیز در درمان ورم شبکیه پس از عمل جراحی کاتاراکت استفاده می شود.
قطره با درب زرد
توجه توجه
لازم به ذکر است که متاسفانه در سال های اخیر برخی شرکت های ایرانی قوانین مربوط به رنگ درب قطره ها را رعایت نمی کنند و ممکن است مثلا داروی گلوکوم با درب سفید تولید شود. بنابراین باتوجه به یکسان بودن رنگ درب قطره ها توصیه می شود حتما هنگام مراجعه به پزشک، قطره های قدیمی خود را همراه داشته باشید یا نام آنها را دقیق بدانید.
قطره های یکبار مصرف به صورت ساشه
از آنجاکه قطره ها محیط مناسبی برای رشد باکتری ها هستند، شرکت های سازنده مجبور به اضافه کردن مواد نگهدارنده به قطره های معمولی (با بسته بندی 5 تا 10 سی سی) هستند. این مواد نگهدارنده در بسیاری از موارد باعث بروز مشکلاتی مانند حساسیت چشم، خشکی چشم، قرمزی چشم و تحریک چشم می شوند. به همین دلیل امروزه بسیاری از قطره های چشمی که نیاز به مصرف طولانی مدت دارند، به صورت تک دوز ساخته می شوند.
قطره اشک مصنوعی تک دوز
قطره های تک دوز در ایران
برخی از قطره های تک دوز موجود در ایران عبارتند از:
- Artipic یا همان اشک مصنوعی
- Artipic Advanced به دو صورت 4% و 5% : اشک مصنوعی حاوی هیالورونیک اسید
- Sinalone یا همان اشک مصنوعی سینالون
- Sinalone Advanced اشک مصنوعی حاوی هیالورونیک اسید
- میدراکس (Mydrax) بازکننده ی مردمک برای استفاده در مطب و اتاق عمل حین و یا قبل از عمل
- قطره لووفلوکساسین (Levofloxacin) این قطره یک آنتی بیوتیک است و مصرف خودسرانه ی آن توصیه نمی شود. در عفونت های شدید چشمی و یا بعد از عمل های جراحی به منظور پیشگیری از عفونت، از این دارو استفاده می شود.
- قطره جدید گلوکوم که گلوکوپروست نام دارد. این قطره در درمان گلوکوم (آب سیاه) استفاده می شود. دوز مصرفی رایج آن شبی یک قطره است و مشابه قطره ی لاتانوپروست یکبار‌مصرف است.
آیا قطره های یکبار مصرف را تنها یک بار می توان در چشم ریخت؟
خیر. این قطره ها تا 12 ساعت پس از بازشدن قابل استفاده هستند. از آنجاکه حاوی 8 قطره هستند، اگر در دو چشم ریخته شوند، برای 2 تا 3 مرتبه در یک روز قابل استفاده هستند.
سخن پایانی
در این مقاله سعی کردیم به شما آموزش دهیم که تنها با نگاه کردن به رنگ درب قطره های چشمی، متوجه عملکرد و کاربرد آنها شوید. البته همانطور که اشاره شد، متاسفانه برخی از شرکت های تولیدکننده قوانین مربوط به رنگ در قطره های چشمی را رعایت نمی کنند. امیدواریم مطالعه ی این مطلب برای شما عزیزان مفید و کاربردی بوده باشد. جهت کسب اطلاعات تکمیلی در خصوص هر یک از قطره های نامبرده شده و سایر قطره های چشمی می توانید مقاله ی تخصصی قطره ی مورد نظر خود را در وبسایت ما مطالعه فرمایید. همچنین شما عزیزان می توانید نظرات و پرسش های تکمیلی خود را در قسمت دیدگاه ها در انتهای صفحه با ما به اشتراک بگذارید. خبر خوب اینکه خانم دکتر ماندانا احمدی مقالات را از نظر علمی بررسی نموده و شخصا به پرسش های شما پاسخ خواهند داد. از همراهی شما عزیزان صمیمانه سپاسگزاریم.
