صفر تا صد لنزهای جدید اسکلرال

مقدمه

لنزهای تماسی، دنیای جدیدی از وضوح و شفافیت را به روی افراد با مشکلات بینایی گشوده‌اند. در این میان، لنزهای اسکلرال (Scleral Lenses) نوع جدید و پیشرفته‌ای از لنزهای تماسی هستند که مزایای چشمگیری نسبت به لنزهای معمولی دارند. اما لنز اسکلرال چیست؟ و چه کاربردی دارد؟ این مقاله جامع، به بررسی کامل این نوع لنزها از صفر تا صد می‌پردازد و به شما کمک می‌کند تا با این فناوری نوین آشنا شده و دریابید که آیا این لنزها برای شما مناسب هستند یا خیر. با ما همراه باشید.

 لنز اسکلرال چیست؟

لنز اسکلرال (Scleral Lens) نوعی لنز تماسی سخت با نفوذپذیری اکسیژن بالا (Rigid Gas Permeable – RGP) است که قطر بزرگ‌تری نسبت به لنزهای معمولی دارد. این لنزها به جای اینکه مستقیماً روی قرنیه قرار بگیرند، روی صلبیه (Sclera) یا همان سفیدی چشم می‌نشینند و فضای بین لنز و قرنیه با محلول اشک مصنوعی پر می‌شود. این ویژگی منحصربه‌فرد، مزایای متعددی را برای کاربران به ارمغان می‌آورد که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.

تاریخچه

ایده اولیه لنزهای اسکلرال به اواخر قرن نوزدهم میلادی باز می‌گردد. اولین نمونه‌های این لنزها از شیشه ساخته شده بودند و به دلیل عدم نفوذپذیری اکسیژن، استفاده از آن‌ها محدود بود. اما با پیشرفت علم و فناوری مواد، در دهه‌های اخیر لنزهای اسکلرال با مواد RGP ساخته می‌شوند که اکسیژن را به خوبی از خود عبور داده و امکان استفاده طولانی‌مدت و راحت‌تر از آن‌ها را فراهم می‌کنند.

مزایای لنز اسکلرال چیست؟

لنزهای اسکلرال به دلیل طراحی خاص و قرارگیری روی صلبیه، مزایای قابل‌توجهی نسبت به لنزهای تماسی معمولی دارند. مهم‌ترین مزایای این لنزها عبارتنداز:

1. مناسب برای قرنیه‌های نامنظم: لنزهای اسکلرال می‌توانند برای افرادی که قرنیه‌های نامنظم دارند، مانند مبتلایان به قوز قرنیه (کراتوکونوس)، آستیگماتیسم شدید یا افرادی که جراحی‌های انکساری ناموفق داشته‌اند، دید واضح و شفافی را فراهم کنند. این لنزها با ایجاد یک سطح صاف و یکنواخت روی قرنیه، عیوب انکساری را به طور موثری تصحیح می‌کنند.
2. راحتی بیشتر: از آنجا که لنزهای اسکلرال روی صلبیه قرار می‌گیرند و با قرنیه تماس مستقیم ندارند، تحریک و سوزش کمتری ایجاد می‌کنند. همچنین، فضای بین لنز و قرنیه که با اشک مصنوعی پر می‌شود، به عنوان یک لایه محافظ عمل کرده و از خشکی چشم جلوگیری می‌کند.
3. پایداری و ثبات: قطر بزرگ‌تر لنزهای اسکلرال باعث می‌شود که این لنزها پایداری و ثبات بیشتری روی چشم داشته باشند و احتمال جابجایی یا افتادن آن‌ها کمتر باشد. این ویژگی برای افرادی که فعالیت‌های ورزشی انجام می‌دهند و یا سبک زندگی فعالی دارند، بسیار مهم است.
4. مناسب برای خشکی چشم: همان‌طور که گفته شد، فضای بین لنز و قرنیه با اشک مصنوعی پر می‌شود. این امر باعث می‌شود که رطوبت چشم حفظ شده و علائم خشکی چشم، مانند سوزش، خارش و قرمزی چشم، کاهش یابند.
5. کیفیت بینایی بالا: لنزهای اسکلرال به دلیل طراحی خاص و قرارگیری دقیق روی چشم، می‌توانند کیفیت بینایی بسیار بالایی را برای کاربران فراهم کنند. این لنزها عیوب انکساری پیچیده را به طور موثری تصحیح کرده و دید واضح و شفافی را در تمام شرایط نوری ایجاد می‌کنند.
6. محافظت از قرنیه: این لنزها به عنوان یک لایه محافظ روی قرنیه عمل می‌کنند و از آن در برابر آسیب‌های محیطی، مانند گرد و غبار، باد و نور خورشید، محافظت می‌کنند.

معایب لنز اسکلرال چیست؟

در کنار مزایای متعدد، لنزهای اسکلرال معایبی نیز دارند که عبارتنداز:

1. هزینه بالاتر: لنزهای اسکلرال معمولاً از لنزهای تماسی معمولی گران‌تر هستند. همچنین، نیاز به معاینات دقیق‌تر و تخصصی‌تر برای تجویز این لنزها، هزینه کلی را افزایش می‌دهد.
2. زمان تطابق بیشتر: ممکن است عادت کردن به لنزهای اسکلرال به دلیل قطر بزرگ‌تر و نحوه قرارگیری متفاوت، نسبت به لنزهای معمولی زمان بیشتری ببرد.
3. نیاز به مهارت در گذاشتن و برداشتن: گذاشتن و برداشتن لنزهای اسکلرال به دلیل اندازه بزرگ‌تر، نیاز به مهارت و تمرین بیشتری دارد.
4. مراقبت‌های ویژه: لنزهای اسکلرال به مراقبت‌های ویژه‌ای نیاز دارند. شستشو و ضدعفونی کردن این لنزها باید با دقت و با استفاده از محلول‌های مخصوص انجام شود.

 انواع لنز اسکلرال

لنزهای اسکلرال بر اساس قطر و طراحی به 3 دسته زیر تقسیم می‌شوند:

• مینی اسکلرال (Mini-Scleral): این نوع لنزها قطر کوچکتری نسبت به لنزهای اسکلرال کامل دارند و برای افرادی مناسب هستند که قرنیه آن‌ها نسبتاً منظم است یا مشکلات بینایی خفیف‌تری دارند.
• اسکلرال کامل (Full Scleral): این نوع لنزها بزرگترین قطر را دارند و برای افرادی که قرنیه‌های نامنظم شدید، قوز قرنیه پیشرفته یا خشکی چشم شدید دارند، مناسب هستند.
• کورنئو اسکلرال (Corneo-Scleral): این نوع لنزها حد واسط لنزهای مینی اسکلرال و اسکلرال کامل هستند و برای طیف وسیعی از مشکلات بینایی کاربرد دارند.

 چه کسانی می‌توانند از لنز اسکلرال استفاده کنند؟

همانطور که در بخش‌های قبل اشاره شد، لنزهای اسکلرال برای افراد با مشکلات بینایی مختلف، به خصوص افراد زیر، مناسب هستند:

• افراد مبتلا به قوز قرنیه (Keratoconus): قوز قرنیه بیماری است که در آن قرنیه به تدریج نازک و مخروطی شکل می‌شود. لنزهای اسکلرال می‌توانند با ایجاد یک سطح صاف و یکنواخت روی قرنیه، دید واضح و شفافی را برای این افراد فراهم کنند.
• افراد دارای آستیگماتیسم شدید: آستیگماتیسم نوعی عیب انکساری است که در آن قرنیه شکل نامنظمی دارد. لنزهای اسکلرال می‌توانند این نامنظمی را اصلاح کرده و دید واضحی را ایجاد کنند.
• افرادی که جراحی‌های انکساری ناموفق داشته‌اند: برخی افراد پس از جراحی‌های انکساری مانند لیزیک یا لازک، دچار عوارضی مانند خشکی چشم یا نامنظمی قرنیه می‌شوند. لنزهای اسکلرال می‌توانند این عوارض را تا حد زیادی برطرف کنند.
• افراد مبتلا به خشکی چشم شدید: لنزهای اسکلرال با حفظ رطوبت چشم، می‌توانند علائم خشکی چشم را کاهش دهند.
• افرادی که به لنزهای تماسی معمولی حساسیت دارند: لنزهای اسکلرال به دلیل تماس کمتر با قرنیه، تحریک و سوزش کمتری ایجاد می‌کنند و برای افرادی که به لنزهای معمولی حساسیت دارند، مناسب هستند.
• افرادی که به دنبال کیفیت بینایی بالا هستند: این لنزها می‌توانند کیفیت بینایی بسیار بالایی را برای کاربران فراهم کنند؛ به خصوص در شرایط نوری مختلف.

 تجویز لنز اسکلرال

تجویز لنز اسکلرال یک فرآیند تخصصی است که باید توسط چشم‌پزشک مجرب انجام شود. این فرآیند شامل مراحل زیر است:

1. معاینه کامل چشم: در این مرحله، چشم‌پزشک سلامت چشم‌ها را بررسی نموده و با استفاده از دستگاه‌های پیشرفته، شکل و انحنای قرنیه را اندازه‌گیری می‌کند.
2. تعیین نوع و اندازه لنز: با توجه به نتایج معاینه و نیازهای بیمار، نوع و اندازه مناسب لنز اسکلرال تعیین می‌شود.
3. آموزش گذاشتن و برداشتن لنز: چشم‌پزشک نحوه صحیح گذاشتن و برداشتن لنز را به بیمار آموزش می‌دهد.
4. آموزش مراقبت از لنز: بیمار باید با نحوه صحیح شستشو، ضدعفونی و نگهداری از لنز آشنا شود.
5. پیگیری‌های منظم: پس از تجویز لنز، بیمار باید به طور منظم برای معاینه و بررسی وضعیت لنزها به چشم‌پزشک مراجعه کند.

 روش مراقبت از لنز اسکلرال چیست؟

مراقبت صحیح از لنزهای اسکلرال برای حفظ سلامت چشم و افزایش طول عمر لنزها ضروری است. در ادامه به نکات مهم در این زمینه اشاره می‌کنیم:

• شستشوی دست‌ها: قبل از گذاشتن یا برداشتن لنزها، دست‌های خود را به طور کامل با آب و صابون بشویید و با حوله بدون پرز خشک کنید.
• استفاده از محلول‌های مخصوص: برای شستشو، ضدعفونی و نگهداری از لنزهای اسکلرال باید از محلول‌های مخصوص که توسط چشم‌پزشک تجویز شده اند، استفاده کنید. از استفاده از آب شیر یا محلول‌های غیر استاندارد اکیدا خودداری نمایید.
• رعایت بهداشت جالنزی: جالنزی را به طور منظم با محلول مخصوص شستشو داده و هر چند ماه یکبار آن را تعویض کنید.
• عدم استفاده از لنزهای آسیب‌دیده: در صورت مشاهده هرگونه خراش، پارگی یا تغییر شکل در لنزها، از آن‌ها استفاده نکنید و با چشم‌پزشک خود تماس بگیرید.
• رعایت زمان مجاز استفاده از لنز: از لنزها بیشتر از زمان توصیه شده توسط چشم‌پزشک استفاده نکنید.
• مراجعه منظم به چشم‌پزشک: برای بررسی وضعیت لنزها و سلامت چشم‌ها، به طور منظم به چشم‌پزشک مراجعه کنید.

 سخن پایانی

لنزهای اسکلرال نوع جدید و پیشرفته‌ای از لنزهای تماسی هستند که می‌توانند برای افرادی که با لنزهای معمولی مشکل دارند و یا به دنبال کیفیت بینایی بالاتری هستند، گزینه بسیار مناسبی باشند. این لنزها به خصوص برای افرادی که قرنیه‌های نامنظم، قوز قرنیه، آستیگماتیسم شدید، خشکی چشم شدید دارند یا جراحی‌های انکساری ناموفق داشته‌اند، می‌توانند دید واضح و شفافی را فراهم کنند. با این حال، تجویز و استفاده از این لنزها نیاز به تخصص و مهارت دارد و باید تحت نظر چشم‌پزشک مجرب انجام شود. اگر به دنبال راه‌حلی برای بهبود بینایی خود هستید و فکر می‌کنید که لنزهای اسکلرال ممکن است برای شما مناسب باشند، با یک چشم‌پزشک باتجربه مشورت کنید تا با انجام معاینات لازم، بهترین گزینه برای شما تعیین شود.

از همراهی شما عزیزان صمیمانه سپاسگزاریم.

درباره دکتر ماندانا احمدی

من دکتر ماندانا احمدی هستم، دارای فوق تخصص پیوند قرنیه، سگمان قدامی و لیزیک. فارغ التحصیل پزشکی عمومی دانشگاه شهید بهشتی سال ۱۳۷۲ با رتبه ی ممتاز (یک در صد نخبگان) که اکنون پس از 25 سال فعالیت و انجام جراحی های بی شمار در خدمت شما مردم عزیز می باشم.