قطره لاتانوپروست (زالاتان) چشمی: هرآنچه باید بدانید
آخرین بهروزرسانی: ۲ آبان ۱۴۰۴
قطره چشمی لاتانوپروست، که با نام تجاری زالاتان نیز شناخته میشود، یکی از رایجترین و موثرترین داروها در درمان گلوکوم (آب سیاه) و کاهش فشار داخل چشم (IOP) است. این دارو به دسته پروستاگلاندینها تعلق دارد و با افزایش خروج مایع زلالیه از چشم، به کاهش فشار چشم کمک میکند. در این مقاله به بررسی جامع این قطره چشمی، نحوه عملکرد، موارد مصرف، عوارض جانبی و نکات مهم استفاده از آن میپردازیم.
لاتانوپروست (زالاتان) چگونه کار میکند؟
عملکرد اصلی قطره لاتانوپروست، افزایش “خروج یووواسکراال” مایع زلالیه است. مایع زلالیه به طور مداوم در چشم تولید میشود و نقش مهمی در حفظ فشار طبیعی چشم دارد. اگر خروج این مایع دچار اختلال شود، فشار داخل چشم افزایش یافته و میتواند به عصب بینایی آسیب برساند که منجر به گلوکوم و در نهایت از دست دادن بینایی میشود. لاتانوپروست با تحریک مسیرهای خاصی در چشم، این فرآیند خروج را تسهیل میکند و به این ترتیب، فشار داخل چشم را به طور موثری کاهش میدهد.
خداحافظی با عینک در یک روز!
با جدیدترین دستگاههای لیزیک در سال 2025، دیدی شفاف و کامل را تجربه کنید.
دریافت مشاوره رایگانموارد مصرف قطره چشمی لاتانوپروست (زالاتان)
قطره لاتانوپروست عمدتا برای درمان موارد زیر تجویز میشود:
- گلوکوم زاویه باز (Open-Angle Glaucoma): شایعترین نوع گلوکوم که در آن سیستم تخلیه مایع زلالیه به مرور زمان دچار اختلال میشود.
- افزایش فشار داخل چشم (Ocular Hypertension): وضعیتی که در آن فشار چشم بالا است اما هنوز آسیبی به عصب بینایی وارد نشده است. در این موارد، لاتانوپروست برای پیشگیری از پیشرفت به گلوکوم استفاده میشود.
نحوه مصرف و میزان دوز قطره لاتانوپروست
قطره ی لاتانوپروست معمولا یک بار در روز، ترجیحا عصرها یا شبها، یک قطره در چشم یا چشمان آسیبدیده چکانده میشود. مصرف بیش از یک بار در روز توصیه نمیشود، زیرا میتواند اثربخشی دارو را کاهش داده و یا عوارض جانبی را افزایش دهد. برای اطمینان از جذب کامل دارو و جلوگیری از ورود آن به مجرای اشکی، پس از چکاندن قطره، به مدت 1 تا 2 دقیقه گوشه داخلی چشم را به آرامی فشار دهید.
عوارض جانبی احتمالی
مانند هر داروی دیگری، قطره لاتانوپروست نیز میتواند عوارض جانبی داشته باشد، هرچند همه افراد آنها را تجربه نمیکنند. برخی از عوارض جانبی شایعتر عبارتند از:
- تغییر رنگ عنبیه (Iris Discoloration): این عارضه، که معمولا به افزایش رنگدانه قهوهای منجر میشود، شایعترین و دائمیترین عارضه جانبی لاتانوپروست است. تغییر مذکور تدریجی بوده و ممکن است سالها طول بکشد تا ظاهر شود و معمولا در افراد با عنبیه سبز-قهوهای، آبی-قهوهای یا خاکستری-قهوهای بیشتر دیده میشود.
- افزایش رشد و تیرگی مژهها: مژهها ممکن است بلندتر، ضخیمتر، تیرهتر و پرپشتتر شوند. این عارضه پس از قطع دارو برگشتپذیر است. از این دارو در تهیه محصولات تقویت مژه استفاده می شود.
- قرمزی و سوزش چشم: این عوارض معمولا خفیف و موقتی هستند.
- تاری دید موقت.
- احساس جسم خارجی در چشم.
- ورم شبکیه: در کسانی که قرار است تحت عمل جراحی کاتاراکت (آب مروارید) قرار گیرند، این دارو برای چند روز قبل از عمل و حدود 2 تا 3 هفته بعد از عمل قطع می شود و در صورت لزوم داروی دیگری جایگزین می گردد. چراکه این قطره موجب ورم شبکیه پس از عمل می شود.
در صورت مشاهده هرگونه عارضه جانبی شدید یا نگرانکننده، فورا با پزشک خود مشورت کنید.
نکات مهم در استفاده از لاتانوپروست (زالاتان)
- لنزهای تماسی: در صورتی که از لنزهای تماسی استفاده میکنید، قبل از چکاندن قطره آنها را خارج کرده و حداقل 15 دقیقه پس از چکاندن قطره، مجددا از آنها استفاده کنید. این به دلیل وجود بنزالکونیوم کلراید در برخی فرمولاسیونهای قطره است که میتواند توسط لنزهای نرم جذب شود.
- مصرف همزمان با سایر داروها: در مورد مصرف هرگونه داروی دیگر، شامل داروهای بدون نسخه و مکملها، با پزشک خود مشورت کنید تا از تداخلات دارویی احتمالی جلوگیری شود.
- بارداری و شیردهی: در دوران بارداری و شیردهی، تنها در صورت لزوم و با تجویز پزشک مصرف شود.
- نگهداری: دارو را در یخچال (بین 2 تا 8 درجه سانتیگراد) نگهداری کنید و پس از باز شدن، در دمای اتاق (کمتر از 25 درجه سانتیگراد) و تا 15 روز قابل استفاده است. توصیه می شود پس از بازکردن هم، قطره را در یخچال نگهداری کنید.
- عدم اشتراک گذاری: هرگز قطره چشمی خود را با دیگران به اشتراک نگذارید، حتی اگر علائم مشابهی داشته باشند.
پرسشهای متداول درباره قطره لاتانوپروست
آیا قطره لاتانوپروست (زالاتان) را باید هر روز استفاده کنم؟
بله، برای حفظ اثربخشی و کنترل فشار چشم، باید قطره لاتانوپروست را طبق دستور پزشک، معمولا یک بار در روز، به طور منظم استفاده کنید. قطع ناگهانی دارو میتواند منجر به افزایش فشار چشم و آسیب بیشتر شود. این قطره باید شب ها هنگام خواب مصرف شود تا هم بهترین اثربخشی را داشته باشد و هم اینکه به دلیل قرمز شدن چشم پس از مصرف این قطره در ساعت اولیه مصرف، قرمزی چشم دیده نشود.
آیا تغییر رنگ چشم ناشی از لاتانوپروست (زالاتان) دائمی است؟
بله، تغییر رنگ عنبیه به رنگ قهوهای ناشی از قطره لاتانوپروست معمولا دائمی است و حتی پس از قطع مصرف دارو نیز باقی میماند. توضیح اینکه این عارضه در چشم های آسیایی که قهوه ای و یا تیره هستند، توسط سایرین دیده نمی شود و مشکل ساز نیست. با این حال، افزایش رشد مژهها و تیرگی آنها برگشتپذیر است.
اگر یک دوز را فراموش کردم، چه باید بکنم؟
اگر مصرف یک دوز را فراموش کردید، دوز فراموش شده را نادیده بگیرید و دوز بعدی را طبق برنامه همیشگی خود مصرف کنید. از مصرف دوز دو برابر برای جبران دوز فراموش شده خودداری کنید.
آیا لاتانوپروست (زالاتان) برای همه انواع گلوکوم مناسب است؟
قطره لاتانوپروست عمدتا برای درمان گلوکوم زاویه باز و افزایش فشار داخل چشم استفاده میشود. برای سایر انواع گلوکوم، ممکن است پزشک داروهای دیگری را تجویز کند. تشخیص نوع گلوکوم و انتخاب بهترین روش درمانی بر عهده چشم پزشک است.
خداحافظی با عینک در یک روز!
با جدیدترین دستگاههای لیزیک در سال 2025، دیدی شفاف و کامل را تجربه کنید.
دریافت مشاوره رایگانچه مدت طول میکشد تا لاتانوپروست (زالاتان) اثر کند؟
قطره لاتانوپروست معمولا 3 تا 4 ساعت پس از اولین دوز شروع به کاهش فشار چشم میکند و حداکثر اثر آن طی 8 تا 12 ساعت ظاهر میشود. با این حال، برای مشاهده نتایج کامل و پایداری فشار چشم، معمولا پس از 5 تا 10 روز به نتیجه کامل می رسیم.
سخن پایانی
در نهایت، به خاطر داشته باشید که استفاده صحیح و منظم از قطره لاتانوپروست (زالاتان) تحت نظر چشمپزشک، گامی حیاتی در کنترل فشار چشم و حفظ بینایی شماست. هرگز بدون مشورت با پزشک خود، مصرف دارو را قطع یا تغییر ندهید. از همراهی شما عزیزان صمیمانه سپاسگزاریم.
این مقاله توسط دکتر ماندانا احمدی بازبینی و صحت علمی آن تایید گردیده است.
