عمل جراحی PRK چشم (پی آر کی)

عمل های جراحی

تاریخ آخرین آپدیت: 10ام آبان 1403

مقدمه

امروزه، مشکلات بینایی مانند نزدیک‌بینی، دوربینی و آستیگماتیسم بسیار فراگیر شده اند. استفاده از عینک و لنزهای تماسی همچنان راهکارهایی برای تصحیح این مشکلات هستند. اما اکثر افراد به دنبال روشی هستند که بتواند به صورت دائمی نیاز به استفاده مداوم از عینک و یا لنزهای تماسی را از بین ببرد. جراحی PRK یکی از روش‌های پیشرفته برای برداشتن دائمی عینک است که به این افراد امکان می‌دهد تا به اصلاح عیوب انکساری خود بپردازند. در این مقاله، به بررسی عمل جراحی پی آرکی و اهمیت آن در تصحیح اختلالات بینایی خواهیم پرداخت. ابتدا به تعریف و توضیحی کوتاه از جراحی PRK می‌پردازیم. سپس به فرایند جراحی، مزایا و معایب این روش، مراقبت های بعد از عمل و سایر ابعاد این جراحی لیزری می‌پردازیم. بنابراین چنانچه علاقه مند به کسب اطلاعات در این زمینه هستید، تا انتهای مطلب ما را همراهی فرمایید.

عمل جراحی PRK چشم چیست؟ (عمل پی آر کی)

جراحی PRK یا Photorefractive Keratectomy یک روش جراحی لیزری است که برای تصحیح اختلالات بینایی مانند نزدیک بینی (Myopia)، دوربینی (Hyperopia) و استیگماتیسم (Astigmatism) مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش، بافت سطحی قرنیه چشم با استفاده از لیزر اگزایمر (Excimer Laser) بازسازی می‌شود.

عمل جراحی پی آر کی چگونه انجام می شود؟

فرایند جراحی PRK شامل مراحل زیر است:

1. بی حس کردن چشم ها (جراحی PRK)

ابتدا تیم جراحی با ریختن قطره های بی حسی چشم در هر دو چشم، چشمان بیمار را به طور کامل بی حس می کنند.

2. ضد عفونی کردن موضع عمل (جراحی PRK)

چشم ها توسط محلول بتادین، ضدعفونی می شوند. اصطلاحا به این فرآیند پرپ کردن گفته می شود.

3. اشانته کردن (جراحی PRK)

پارچه هایی استریل در اطراف چشم قرار داده می شود تا احتمال عفونت به کمترین مقدار ممکن برسد. به این فرآیند اصطلاحا اشانته کردن یا درپ گفته می شود.

4. برداشت اپیتلیوم (جراحی PRK)

در این مرحله، یک لایه ی نازک از بافت بیرونی قرنیه که Epithelium نام دارد، با استفاده از ابزارهای خاص برداشته می‌شود.

5. استفاده از لیزر اگزایمر (جراحی PRK)

پس از برداشتن اپیتلیوم، بافت قرنیه به کمک لیزر اگزایمر شکل داده می‌شود. این لیزر به صورت پالسی کار می‌کند و با حذف لایه‌هایی از بافت قرنیه، شیب آن را تغییر می‌دهد تا بینایی تصحیح شود. لیزر اگزایمر بر روی قرنیه اعمال شده و بافت را به صورت دقیق و کنترل شده تغییر می‌دهد.

6. شست و شو (جراحی PRK)

در این مرحله داروهای خاصی به مدت مشخص، روی چشم قرارداده شده و سپس شست و شو می شوند.

7. قرار دادن لنز پانسمان (جراحی PRK)

پس از اتمام کار، یک لنز بانداژ نرم به عنوان محافظ روی چشم قرار داده می‌شود تا بافت قرنیه بهبود یافته و مشکلات بینایی اصلاح گردد. این لنز پانسمان معمولاً … روز پس از جراحی برداشته می شود. در مدت وجود این لنز، ممکن است بیمار با احساس وجود جسم خارجی در چشم روبه رو شود که کاملا طبیعی است و با خارج شدن لنز، برطرف می گردد.

دوران نقاهت و بهبودی پس از جراحی PRK چه مدت طول می کشد؟

دوران نقاهت از درد و بهبود اولیه 3 روز طول می کشد. اما دوران بهبودی بینایی پس از عمل جراحی پی آر کی چشم بسته به عوامل مختلف مانند شرایط بیمار، میزان تبحر جراح، کیفیت جراحی، رعایت دقیق و منظم مراقبت های بعد از عمل و … در افراد مختلف، متفاوت می باشد. اما به طور میانگین، معمولاً بین یک تا سه ماه طول می‌کشد. در طول این دوره بازیابی، بینایی شما به تدریج بهبود می‌یابد. البته در برخی موارد، بهبود بینایی در مدت چند روز تا 2 هفته حاصل می شود. اما در موارد دیگر برای دستیابی به بینایی کامل، ممکن است زمان بیشتری لازم باشد.

همچنین، رعایت اصولی، دقیق و منظم مراقبت های بعد از عمل شامل انجام منظم معاینات پس از عمل، استفاده ی دقیق از داروها و قطره های چشمی طبق تجویز پزشک، توجه به توصیه های چشم پزشک مربوطه و غیره، دوران بهبودی پس از جراحی را به حداقل مقدار ممکن می رساند. بنابراین لازم است در این زمینه نهایت همکاری را داشته باشید.

عمل پی آرکی چشم در چه مدت زمانی انجام می شود؟

مدت زمان انجام عمل PRK بسته به عوامل مختلفی مانند میزان تجربه ی جراح، سطح همکاری بیمار و … در افراد مختلف، متفاوت است. اما به طور معمول، انجام عمل پی آر کی برای هر چشم حدود 5 دقیقه زمان می برد.

مزایای عمل پی آر کی چشم چیست؟

عمل پی‌آرکی دارای مزایای متعددی است که در ادامه به آنها اشاره شده است:

1. عدم نیاز به برش قرنیه

در عمل PRK، بر خلاف روش لیزیک، برشی در قرنیه ایجاد نمی‌شود. در عوض در این عمل، یک لایه ی نازک از سطح قرنیه برداشته شده و با استفاده از لیزر شکل قرنیه تغییر پیدا می‌کند. این موضوع از این نظر حائز اهمیت است که در نتیجه ی آن قرنیه به طور کامل حفظ می شود. در نتیجه سطح قرنیه در آینده قابل شکل‌دهی خواهد بود.

2. دارا بودن کمترین خطر عوارض ناخواسته

با توجه به عدم وجود برش در قرنیه، خطر عوارض ناخواسته مانند فلپ قرنیه که در روش فمتولیزیک مطرح است، در این روش به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد.

3. مناسب برای برخی موارد ویژه

این عمل برای برخی افراد که دارای مشکلاتی مانند ضخامت قرنیه نامناسب یا مشکلات ساختاری چشم هستند و قادر به انجام سایر جراحی های اصلاح عیوب انکساری نمی باشند، قابل انجام است. گاهی فقط بخاطر سابقه ی قوز قرنیه در اقوام درجه یک ترجیح می دهیم بجای فمتولیزیک، از عمل جراحی پی آر کی استفاده کنیم.

4. تجربه بازیابی بینایی

اگرچه معمولاً زمان بازیابی بینایی پس از PRK بیشتر از سایر جراحی های لیزری برداشتن دائمی عینک است، اما با پیروی از راهنمایی پزشک و استفاده از قطره‌ها و مراقبت‌های لازم، بسیاری از افراد بعد از گذراندن دوره نقاهت این عمل، شاهد بهبود قابل توجهی در بینایی خود خواهند بود.

مهم: لازم به ذکر است که هر یک از جراحی های برداشتن دائمی عینک، برای افراد با شرایط خاصی بهترین گزینه ی انتخابی هستند. تشخیص این امر نیز تنها توسط یک چشم پزشک متخصص قرنیه و لیزیک که تجربه ی کافی در انجام کلیه ی انواع این عمل ها را داشته باشد امکان پذیر است. بنابراین حتما این تصمیم را به عهده ی یک متخصص باتجربه و باوجدان بگذارید.

عوارض و مضرات عمل PRK چشم چیست؟

همانند هر جراحی، عمل پی آرکی نیز ممکن است با برخی عوارض و مضرات همراه باشد. در زیر، برخی از این عوارض ذکر شده است:

1. درد و احساس سوختگی

پس از عمل PRK، ممکن است درد و احساس سوختگی در چشم‌ها وجود داشته باشد. این علائم معمولاً در روزهای اول پس از عمل شدیدتر هستند و با گذر زمان بهبود می‌یابند. بهبود این علائم در عرض 3 الی 4 روز حاصل می گردد.

2. تاری دید و افزایش حساسیت به نور

در مدت بازیابی اولیه، ممکن است تاری دید و افزایش حساسیت نوری رخ دهد. این علائم معمولاً در مدت 15 روز برطرف می گردند.

3. کاهش موقت بینایی در شب

در مدت بازیابی اولیه، برخی افراد تا مدتی دچار کاهش بینایی در شب می شوند. با گذر زمان و بهبودی کامل، بینایی شب به طور معمول به حالت قبلی بازمی‌گردد.

4. کاهش ضخامت قرنیه

در عمل جراحی پی آر کی لایه‌ای از سطح قرنیه برداشته می‌شود. این موضوع باعث کاهش ضخامت قرنیه می‌شود. در برخی افرادی که قرنیه‌ای نازک دارند، این کاهش ممکن است به میزانی باشد که انجام این عمل به صلاح نباشد.

5. کدورت قرنیه

از آنجا که این عمل در سطح قرنیه انجام می شود، احتمال کدورت قرنیه بخصوص در افراد آستیگمات و شماره های بالا، افراد دوربین، کسانی که پوست تیره تری دارند و یا در معرض آفتاب شدید هستند، بیشتر است. به همین خاطر، در چنین شرایطی اگر ضخامت قرنیه مناسب باشد، ترجیح ما فمتولیزیک است.

6. سایر عوارض جراحی

عمل PRK همچنین ممکن است به عوارضی مانند عفونت، التهاب و یا خونریزی منجر شود. این عوارض نادر هستند، اما در صورت بروز، به توجه و مراقبت پزشکی فوری نیاز دارند.

عمل پی آرکی برای چه افرادی مناسب است؟

همان طور که اشاره شد، تشخیص قطعی این که کدام جراحی برداشتن دائمی عینک برای شما مناسب ترین گزینه است، تنها توسط یک جراح باتجربه لیزیک و قرنیه امکان پذیر است. اما جهت یک راهنمایی کلی، در ادامه با لیست افرادی که معمولا کاندیدای مناسب عمل جراحی PRK هستند آشنا خواهید شد:

• افراد با درجه ی نزدیک‌بینی کمتر از 4
• افراد با درجه دوربینی کمتر از 2 (البته همچنان اولویت و ترجیح ما فمتولیزیک است)
• افراد با درجه آستیگماتیسم کمتر از 2
• افراد دارای قرنیه‌ی نازک تا حدی که امکان PRK هم هست. این مقدار بسته به شماره چشم متغیر است و آنچه اهمیت دارد، ضخامت باقیمانده بعد از عمل جراحی است که برای هر بیمار محاسبه می شود.

مراقبت های بعد از عمل پی آر کی چشم

رعایت دقیق و منظم مراقبت‌های بعد از عمل چشم پی آر کی بسیار مهم است و به شدت در سرعت و کیفیت فرآیند بهبود و ترمیم قرنیه تاثیرگذار است. در ادامه جهت تسهیل کار شما، مراقبت های بعد از عمل جراحی پی آرکی مطابق با نظر یکی از باتجربه ترین و بهترین جراحان لیزیک ایران یعنی خانم دکتر ماندانا احمدی آورده شده است:

1. استفاده از قطره‌های چشمی

خانم دکتر ماندانا احمدی معمولا بعد از جراحی PRK قطره های زیر را برای بیمارانشان تجویز می کنند:

• قطره ی بتازونیت هر 8 ساعت یک مرتبه به مدت 7 روز جهت کاهش التهاب چشم
• قطره ی فلوکورت از هفته ی دوم هر 12 ساعت یک مرتبه به مدت 20 روز جهت ترمیم مناسب قرنیه
• قطره ی لووفلوکساسین یا کلرامفنیکل هر 4 ساعت یک مرتبه به مدت 5 روز جهت جلوگیری از عفونت
• قطره ی اشک مصنوعی هر 4 ساعت یک مرتبه به مدت 25 روز جهت شست و شوی چشم کمک به ترمیم بهتر
• قطره ی دیکلوپتین هر 8 ساعت یک مرتبه به مدت 3 روز جهت کاهش درد

2. استفاده از سایر داروها

• کپسول گاباپنتین هر 12 ساعت یک عدد به مدت 3 روز جهت کاهش درد
• پماد لیپوزیک به مدت 2 هفته شب ها داخل چشم ریخته شود
• قرص ویتامین ث روزی یک عدد به مدت 10 روز جهت بهبود بهتر قرنیه

3. استفاده از عینک آفتابی مناسب

پس از عمل PRK، ممکن است چشم هایتان به نور حساسیت نشان دهند. استفاده از عینک آفتابی با UV مناسب می‌تواند از تحریک نوری محافظت نماید. به مدت 3 روز پس از عمل در منزل و به مدت 2 الی 3 ماه در فضای باز و در معرض آفتاب از عینک آفتابی استفاده نمایید.

4. جلوگیری از تماس چشم با آب

به مدت 3 روز بعد از این جراحی لازم است از تماس آب با چشمتان جلوگیری نمایید.

5. محدود کردن فعالیت‌های جسمانی

به مدت 7 الی 10 روز بعد از عمل فعالیت‌های ورزشی که در آنها احتمال ضربه به چشم وجود دارد را انجام ندهید.

6. شناکردن

به مدت یک ماه بعد از جراحی، از شنا کردن بپرهیزید.

7. پیاده روی و ورزش های سبک

انجام پیاده روی و ورزش های سبک از همان ابتدا بلامانع است.

8. سیگار کشیدن

سیگار کشیدن بعد از عمل جراحی پی آر کی باید به کمترین میزان ممکن برسد اما در حد کم می توانید استفاده کنید.

9. رعایت بهداشت چشم

در دوران نقاهت، باید از لمس چشم با دست‌های آلوده خودداری کنید. همچنین به شدت به بهداشت دست‌ها و اطراف چشم توجه کنید تا از ایجاد عفونت جلوگیری گردد.

سوالات متداول

* عمل پی آرکی چشم با چه نوع بیهوشی انجام میشه؟

این عمل معمولا با بیهوشی موضعی انجام می گیرد. در حقیقت برای انجام این جراحی با دو الی سه مرتبه ریختن قطره ی آنستوکائین بی حسی در چشم، چشم به طور کامل بی حس می گردد. بنابراین با انجام این عمل از خطر عوارض بیهوشی کامل در امان خواهید بود.

* آیا عمل جراحی پی آر کی چشم نیاز به بستری شدن داره؟

خیر. این جراحی جزء عمل های سرپایی بوده و نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارد. بنابراین در همان روز عمل می توانید به منزل بازگردید.

سخن پایانی

همان طور که اشاره شد،جراحی PRK یک روش جراحی چشمی است که برای اصلاح دائمی مشکلات بینایی مانند نزدیک‌بینی، دوربینی و آستیگماتیسم مورد استفاده قرار می گیرد. این عمل معمولاً با استفاده از بیهوشی موضعی و در مدت زمان کوتاهی (حدود 5 دقیقه) انجام می گردد. امیدواریم با مطالعه ی این مطلب، اطلاعات کامل و کاربردی در زمینه ی جراحی PRK به دست آورده باشید. در صورت تمایل پرسش های تکمیلی و نقطه نظرات خود را در قسمت دیدگاه ها در انتهای صفحه با ما به اشتراک بگذارید. از همراهی شما عزیزان صمیمانه سپاسگزاریم.

درباره دکتر ماندانا احمدی

من دکتر ماندانا احمدی هستم، دارای فوق تخصص پیوند قرنیه، سگمان قدامی و لیزیک. فارغ التحصیل پزشکی عمومی دانشگاه شهید بهشتی سال ۱۳۷۲ با رتبه ی ممتاز (یک در صد نخبگان) که اکنون پس از 25 سال فعالیت و انجام جراحی های بی شمار در خدمت شما مردم عزیز می باشم.