درماتیت یا التهاب پوست اطراف چشم
مقدمه
پوست اطراف چشم، نازک‌ترین و حساس‌ترین پوست بدن انسان است و به همین دلیل، بسیار آسیب‌پذیر و مستعد ابتلا به انواع بیماری‌های پوستی، از جمله درماتیت یا التهاب پوست اطراف چشم است. درماتیت اطراف چشم می‌تواند باعث قرمزی، خارش، سوزش، تورم و پوسته پوسته شدن پوست در این ناحیه شده و تأثیر قابل توجهی بر کیفیت زندگی فرد داشته باشد. این عارضه می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد و در صورت عدم درمان مناسب، ممکن است منجر به عوارض جدی‌تر مانند عفونت، تغییر رنگ پوست و حتی آسیب به بینایی گردد. در این مقاله به بررسی صفر تا صد “درماتیت یا التهاب پوست اطراف چشم” می پردازیم تا شما را به طور کامل با این عارضه شایع آشنا کنیم. تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
درماتیت یا التهاب پوست اطراف چشم چیست؟
درماتیت اطراف چشم که گاهی اوقات به عنوان اگزما یا درماتیت پلک نیز شناخته می‌شود، یک بیماری التهابی پوست است که پلک‌ها و پوست نازک اطراف چشم را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری می‌تواند به دلایل مختلفی مانند آلرژی، تماس با مواد محرک، عفونت و بیماری‌های زمینه‌ای ایجاد شود. درماتیت در هر سنی رخ می دهد؛ اما در کودکان و بزرگسالان جوان شایع‌تر است.
علت درماتیت چیست؟
درماتیت یا همان التهاب پوست اطراف چشم می‌تواند علل گوناگونی داشته باشد. برخی از مهم‌ترین این علل عبارتند از:
درماتیت تماسی:
این نوع درماتیت زمانی رخ می‌دهد که پوست اطراف چشم با مواد محرک یا آلرژن‌ها تماس پیدا کند. مواد آرایشی، عطرها، صابون‌ها، شامپوها، محلول‌های لنز تماسی، جواهرات و حتی برخی داروها می‌توانند باعث درماتیت تماسی شوند.
- مواد محرک: این مواد باعث تحریک مستقیم پوست شده و می‌توانند موجب سوزش، قرمزی چشم و التهاب گردند. برخی از شایع‌ترین مواد محرک عبارتند از: شوینده‌های قوی، حلال‌ها، اسیدها و قلیاها.
- آلرژن‌ها: این مواد باعث واکنش آلرژیک در سیستم ایمنی بدن شده و می‌توانند منجر به خارش، قرمزی، تورم و تاول گردند. برخی از شایع‌ترین آلرژن‌ها عبارتند از: نیکل، عطرها، نگهدارنده‌ها و لاتکس.
درماتیت آتوپیک:
درماتیت آتوپیک، که به عنوان اگزما نیز شناخته می‌شود، یک بیماری مزمن پوستی است که با خارش، قرمزی، و خشکی پوست همراه است. این بیماری اغلب در افرادی که سابقه خانوادگی آلرژی یا آسم دارند، شایع‌تر بوده و می‌تواند پوست اطراف چشم را نیز تحت تأثیر قرار دهد.
درماتیت سبورئیک:
این نوع درماتیت با پوسته پوسته شدن، قرمزی و خارش در ناحیه ابروها، پلک‌ها و اطراف بینی مشخص می‌شود. درماتیت سبورئیک در نواحی چرب پوست شایع‌تر بوده و می‌تواند توسط یک نوع مخمر به نام مالاسزیا گلبوسا ایجاد شود.
عفونت‌ها:
عفونت‌های باکتریایی، ویروسی و قارچی نیز می‌توانند باعث التهاب پوست اطراف چشم شوند.
- عفونت‌های باکتریایی: این عفونت‌ها معمولاً باعث قرمزی، تورم، درد و ترشحات چرکی می‌شوند.
- عفونت‌های ویروسی: این عفونت‌ها معمولاً باعث تاول‌های کوچک، قرمزی و خارش می‌شوند.
- عفونت‌های قارچی: این عفونت‌ها معمولاً باعث پوسته پوسته شدن، خارش و قرمزی می‌شوند.
بیماری‌های زمینه‌ای:
برخی بیماری‌های زمینه‌ای مانند روزاسه، پسوریازیس، بلفاریت و بیماری‌های خودایمنی نیز می‌توانند باعث درماتیت اطراف چشم شوند.
- روزاسه: این بیماری باعث قرمزی، تورم و ضایعات پوستی در صورت می‌شود و می‌تواند پلک‌ها و پوست اطراف چشم را نیز تحت تأثیر قرار دهد.
- پسوریازیس: این بیماری باعث ایجاد لکه‌های قرمز، پوسته پوسته و خارش دار در پوست شده و می‌تواند در اطراف چشم نیز ظاهر گردد.
- بلفاریت: این بیماری باعث التهاب پلک‌ها می‌شود و می‌تواند با علائمی مانند قرمزی، خارش، سوزش و پوسته پوسته شدن همراه باشد.
علائم درماتیت یا التهاب پوست اطراف چشم کدامند؟
علائم درماتیت می‌توانند بسته به علت، شدت و نوع درماتیت متفاوت باشند. برخی از شایع‌ترین علائم عبارتند از:
1. قرمزی و تورم پوست اطراف چشم:
این علائم معمولاً اولین نشانه‌های درماتیت هستند و می‌توانند در یک یا هر دو چشم ظاهر شوند.
2. خارش و سوزش:
خارش و سوزش از شایع‌ترین علائم درماتیت هستند و می‌توانند بسیار آزاردهنده باشند. خاراندن پوست می‌تواند باعث تشدید التهاب و حتی عفونت شود.
3. خشکی و پوسته پوسته شدن پوست:
خشکی پوست می‌تواند باعث پوسته پوسته شدن، ترک خوردن و حتی خونریزی شود.
4. ترشحات چشم:
در برخی موارد، درماتیت می‌تواند باعث افزایش ترشحات چشم شود که ممکن است شفاف، چسبناک یا چرکی باشند.
5. احساس سوزش و خارش در چشم‌ها:
التهاب پوست اطراف چشم می‌تواند باعث تحریک چشم‌ها و احساس سوزش و خارش در آنها شود.
6. تاول و ضایعات پوستی:
در برخی موارد، درماتیت می‌تواند باعث ایجاد تاول‌های کوچک، زخم و سایر ضایعات پوستی شود.
7. ریزش مژه یا ابرو:
در موارد شدید و مزمن، می‌تواند باعث ریزش مژه یا ابرو شود.
راه تشخیص درماتیت چیست؟
تشخیص درماتیت یا التهاب پوست اطراف چشم معمولاً با معاینه فیزیکی توسط پزشک انجام می‌شود. پزشک ممکن است در مورد سابقه پزشکی شما، علائم و عوامل محرک احتمالی سؤالاتی بپرسد. همچنین، ممکن است از شما بخواهد که لیستی از محصولات آرایشی و بهداشتی که استفاده می‌کنید، تهیه کنید.
در برخی موارد، برای تشخیص قطعی علت درماتیت، ممکن است آزمایش‌های تشخیصی زیر انجام گیرند:
آزمایش پچ تست آلرژی:
این آزمایش برای شناسایی آلرژن‌های تماسی انجام می‌شود. در این آزمایش، مقدار کمی از مواد آلرژن روی پوست قرار داده می‌شوند و پس از 48 تا 72 ساعت، واکنش پوست بررسی می‌شود.
نمونه برداری از پوست:
در این روش، یک نمونه کوچک از پوست مبتلا به درماتیت برداشته شده و زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود تا وجود عفونت یا سایر عوامل بیماری زا تشخیص داده شود.
روش درمان درماتیت یا التهاب پوست اطراف چشم چیست؟
درمان درماتیت به علت آن بستگی دارد. برخی از روش‌های درمانی عبارتند از:
1. اجتناب از عوامل محرک:
در صورت تشخیص درماتیت تماسی، مهم‌ترین قدم اجتناب از تماس با مواد محرک یا آلرژن‌ها است. این ممکن است شامل تغییر محصولات آرایشی و بهداشتی، استفاده از دستکش در هنگام استفاده از مواد شوینده و اجتناب از تماس با جواهرات و سایر مواد محرک باشد.
2. استفاده از کرم‌ها و پمادهای ضد التهاب:
کرم‌ها و پمادهای کورتیکواستروئیدی می‌توانند به کاهش التهاب، قرمزی، و خارش کمک کنند. این داروها باید طبق دستور پزشک و برای مدت محدود استفاده شوند؛ زیرا استفاده طولانی مدت آنها می‌تواند باعث عوارض جانبی مانند نازک شدن پوست و افزایش ریسک عفونت شود.
3. استفاده از آنتی هیستامین‌ها:
آنتی هیستامین‌ها می‌توانند به کاهش خارش و التهاب ناشی از واکنش‌های آلرژیک کمک کنند. این داروها به صورت خوراکی یا موضعی موجود هستند و می‌توانند بدون نسخه یا با نسخه پزشک تهیه شوند.
4. استفاده از قطره‌های چشمی:
در صورت وجود ترشحات چشم یا التهاب ملتحمه، ممکن است پزشک قطره‌های چشمی آنتی بیوتیک یا ضد التهاب تجویز کند. این قطره‌ها باید طبق دستور پزشک و برای مدت محدود استفاده شوند.
5. درمان بیماری‌های زمینه‌ای:
در صورت وجود بیماری زمینه‌ای مانند روزاسه، پسوریازیس یا بلفاریت، درمان این بیماری‌ها می‌تواند به بهبود درماتیت اطراف چشم کمک کند. شیوه درمان این بیماری‌ها ممکن است شامل استفاده از داروها، کرم‌ها و سایر روش‌های درمانی باشد.
6. استفاده از کمپرس سرد:
قرار دادن کمپرس سرد روی چشم‌ها چندین مرتبه در روز می‌تواند به کاهش التهاب، قرمزی و خارش کمک کند. برای این کار، می‌توانید از یک پارچه نخی تمیز که با آب سرد خیس شده باشد، استفاده کنید.
7. مرطوب کننده‌ها:
استفاده از مرطوب کننده‌های ملایم و بدون عطر می‌تواند به حفظ رطوبت پوست و کاهش خشکی و خارش کمک کند. مرطوب کننده‌ها را باید چندین بار در روز و به خصوص پس از شستن صورت استفاده کنید.
8. اجتناب از محرک‌های محیطی:
محرک‌های محیطی مانند دود سیگار، آلودگی هوا، باد و نور شدید خورشید می‌توانند علائم درماتیت را تشدید کنند. سعی کنید از این محرک‌ها دوری نموده و در صورت نیاز از عینک آفتابی و کلاه استفاده کنید.
ملاحظات لازم
نکات مهم در مراقبت از پوست اطراف چشم عبارتنداز:
- از مالش و خاراندن پوست اطراف چشم خودداری کنید. به یاد داشته باشید که خاراندن چشم علاوه بر ایجاد زخم های پوستی، ریسک قوزقرنیه را نیز افزایش می دهد.
- از محصولات آرایشی و بهداشتی ملایم و بدون عطر استفاده نمایید.
- پوست اطراف چشم را با آب ولرم و صابون ملایم شسته و به آرامی خشک کنید.
- از قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید خودداری نموده و استفاده از عینک آفتابی مناسب را جدی بگیرید.
- در صورت تداوم یا تشدید علائم، به پزشک مراجعه کنید.
سخن پایانی
درماتیت یا التهاب پوست اطراف چشم یک عارضه شایع است که می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. با تشخیص صحیح علت و درمان مناسب، می‌توان علائم را کنترل نموده و از عوارض جدی‌تر جلوگیری کرد. رعایت نکات مراقبتی و مراجعه منظم به پزشک نیز در پیشگیری و درمان این عارضه موثر هستند.
از همراهی شما عزیزان صمیمانه سپاسگزاریم.
