قطره ی آتروپین چشمی

مقدمه

قطره چشمی آتروپین، یک داروی فلج کننده ی عضلات داخل چشمی است که به منظور بزرگ شدن مردمک و تسکین علائم برخی از اختلالات چشمی استفاده می‌شود. این قطره چشمی می‌تواند به کنترل تنش عضلات چشم و کاهش التهابات داخل چشمی کمک کند. آتروپین چشمی برای انجام آزمون‌های تشخیصی و درمان برخی از بیماری‌های چشمی نیز استفاده می‌شود. در این مقاله به بررسی صفر تا صد قطره ی آتروپین چشمی پرداخته شده است. بنابراین چنانچه علاقه مند به کسب اطلاعات در این زمینه هستید، تا انتهای مطلب را مطالعه بفرمایید.

معرفی قطره آتروپین چشم

قطره چشمی آتروپین سولفات برای باز کردن مردمک قبل از معاینه چشم در کودکان مبتلا به انحراف چشم استفاده می‌شود. همچنین در درمان بیماری چشمی آمبلیوپی (تنبلی چشم) و بیماری‌های دیگر مانند یووئیت (التهابات داخل چشمی) نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. عملکرد این دارو بر اساس مسدود کردن ماده شیمیایی به نام استیل کولین است و تاثیر روی عضله مژگانی چشم، موجب گشاد شدن مردمک می‌شود.

ملاحظات لازم قبل از استفاده از قطره آتروپین

قبل از تصمیم‌گیری برای استفاده از هر دارو، باید خطرات استفاده از آن را با فواید آن مقایسه کرد. این تصمیم مشترک بین شما و پزشکتان است. در مورد Atropin، نکات زیر باید مدنظر قرار گیرند:

1. آلرژی: اگر در گذشته به هر نوع واکنش غیرطبیعی یا آلرژی به این دارو یا هر داروی دیگری دچار شده‌اید، باید به پزشک خود اطلاع دهید. همچنین در صورت داشتن آلرژی به سایر مواد مانند غذاها، رنگ‌ها، مواد نگهدارنده و … باید پزشک خود را در جریان قرار دهید.
2. کودکان: استفاده از قطره چشمی Atropin در کودکان زیر ۳ ماه توصیه نمی‌شود.
3. سالمندان: مطالعات صورت گرفته تا به امروز، نشان نداده اند که استفاده از قطره چشمی آتروپین سولفات در سالمندان مشکل خاصی را به همراه دارد که مصرف این دارو را در افراد مسن محدود کند.
4. تداخلات دارویی: استفاده از برخی داروها همزمان با قطره چشمی آتروپین سولفات اصولی نیست. بنابراین، قبل از استفاده از قطره چشمی آتروپین سولفات، بهتر است با پزشک خود در مورد داروهای دیگری که استفاده می‌کنید یا هر بیماری دیگری که دارید، مشورت کنید.

در کل، استفاده از قطره چشمی آتروپین سولفات نیاز به تجویز پزشک دارد و قبل از استفاده از آن، بهتر است که با پزشک خود در مورد شرایط خود، مشورت نمایید.

مضرات و عوارض قطره آتروپین چشمی

همانند هر داروی دیگری، استفاده از قطره Atropin نیز ممکن است با بروز برخی عوارض جانبی همراه باشد. شما باید از این عوارض آگاه بوده و در صورت بروز هر یک از آن ها، فورا با چشم پزشک خود ارتباط برقرار نمایید. در این صورت پزشک قادر خواهد بود در سریع ترین زمان ممکن، بهترین تصمیم را اتخاذ نماید. عوارض احتمالی قطره ی چشمی آتروپین عبارتند از:

• تاری دید بخصوص دید اشیاء نزدیک به مدت 15 روز
• تغییر در دیدن رنگ ها
• مشکل دید در شب
• درد چشم
• سوزش چشم
• ضربان قلب تند یا نامنظم

• افزایش حساسیت چشم به نور
• قرمزی چشم
• بالا رفتن درجه حرارت بدن
• قرمزی صورت در کودکان

سوالات متداول

در ادامه جهت سهولت کار شما عزیزان، سوالات متداول مراجعین به همراه پاسخ آورده شده است:

1. عملکرد قطره آتروپین به چه صورته؟

قطره چشمی آتروپین قبل از معاینه چشم برای گشاد کردن مردمک استفاده می‌شود. این قطره باعث انقباض عضله‌ی اسفنکتر مردمک دایره‌ای می‌شود و در نتیجه به عضله‌ی گشادکننده عنبیه شعاعی اجازه می‌دهد مردمک را متسع و گشاد کند. همچنین، این قطره برای تسکین درد ناشی از تورم و التهاب چشم استفاده می‌شود. طی بعضی التهاب های داخل چشمی (یووئیت) عنبیه به سطح لنز چسبندگی پیدا می کند. در چنین حالتی قطره ی Atropin باعث جدا شدن چسبندگی ها می شود.

2. قطره آتروپین برای چی تجویز میشه؟

قطره ی آتروپین چشمی قطره ای کم مصرف است. چراکه پس از استفاده از آن به مدت 15 روز دید فرد کاهش یافته و حساسیت به نور ایجاد می شود. بنابراین اصولا قطره ای نیست که بدون تجویز پزشک مصرف شود. این دارو موارد مصرف خاص خود را دارد که به چند مورد از آنها اشاره می کنم:

1. در کودکان زیر 5 سال که دچار انحراف چشم به سمت داخل (Esotropia) هستند، در شرایط خاصی ممکن است برای پی بردن به شماره کامل چشم از این قطره استفاده کرد. این قطره با فلج کردن موقتی عضلات داخل چشمی، تطابق را مهار کرده و شماره دقیق چشم کودک را مشخص می کند.
2. در التهاب های شدید داخل چشمی که چسبندگی ایجاد شده باشد و یا در خونریزی های داخل چشم برای مهار التهاب استفاده می شود. همچنین به جدا شدن چسبندگی بین عنبیه (Iris) و لنز کمک می کند.
3. انواع رقیق شده (که توسط پزشک یا داروخانه رقیق می شوند)، در مواردی که شماره چشم کودکان زیر 14 سال با سرعت افزایش یابد (بیش از 5/0 نمره در 6 ماه)، شبی یک قطره تجویز می شود که باعث کاهش سرعت افزایش نمره عینک می شود.
4. در حین یا بعد از بعضی اعمال جراحی داخل چشمی از این قطره استفاده می شود.

3. مدت زمان استفاده از یک قطره آتروپین چقدره؟

قطره چشمی آتروپین را می توان حداکثر چهار هفته پس از اولین مرتبه باز شدن استفاده کرد و سپس باید دور ریخته شود.

4. بعد از استفاده از قطره چشمی آتروپین چه کار باید بکنیم؟

پس از استفاده از این قطره، ممکن است دید شما به طور موقت تار شود. در این مدت، نباید رانندگی کنید. همچنین هر فعالیتی که نیاز به دید واضح دارد، انجام گیرد. لازم به ذکر است که این دارو ممکن است چشمان شما را به نور حساس‌تر کند. بنابراین باید از چشمان خود در برابر نور شدید محافظت کنید.

5. مکانیسم اثر قطره چشمی آتروپین چطوریه؟

آتروپین با مسدود کردن انقباض عضله‌ی اسفنکتر مردمک دایره‌ای در چشم، که معمولاً با آزادسازی استیل کولین تحریک می‌شود، میدریاز را القا می‌کند. در نتیجه به عضله‌ی گشادکننده عنبیه شعاعی اجازه می‌دهد مردمک را متسع و گشاد کند. همچنین عضلات بسیار ظریف داخل چشمی که مسئول تطابق هستند را فلج می کند. به همین دلیل در زمانی که کودکی دچار انحراف چشم باشد، ممکن است پزشک قطره ی آتروپین را 3 روز قبل از مراجعه به مطب تجویز کند تا بتواند تطابق را مهار کرده و شماره عینک کامل و واقعی چشم کودک را پیدا کند.

6. آیا قطره آتروپین بی خطره؟

خیر. استفاده از قطره آتروپین ممکن است عوارض جانبی مانند سوزش چشم، تاری دید، حساسیت به نور، خشکی دهان و افزایش ضربان قلب را به همراه داشته باشد. همچنین، این قطره ممکن است برای همه مناسب نباشد، به عنوان مثال به کودکان مبتلا به شرایط پزشکی مانند گلوکم توصیه می‌شود که از آن استفاده نکنند.

7. در چه شرایطی نباید از آتروپین استفاده کنیم؟

اصولا این قطره فقط توسط چشم پزشک و در شرایط خاص تجویز می شود. قبل از استفاده از قطره آتروپین، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که استفاده از آن برای شما مناسب است و هیچ تداخلی با شرایط پزشکی شما نخواهد داشت.

برای نمونه استفاده از قطره آتروپین در شرایط زیر توصیه نمی‌شود:

• حساسیت: حساسیت شدید به آتروپین یا دیگر مشتقات آن
• گلوکوم: به دلیل اینکه استفاده از آتروپین می‌تواند باعث افزایش فشار داخل چشم شود و این بیماری را پیشرفته تر کند.
• بیماری بطنی: استفاده از آتروپین در بیمارانی که دچار بیماری‌های بطنی مانند بیماری قلبی-عروقی، آنژین صدری و آریتمی قلبی هستند، توصیه نمی‌شود.
• بیماری تیروئید: استفاده از آتروپین در بیمارانی که دچار بیماری‌های تیروئید هستند، توصیه نمی‌شود.

سخن پایانی

قطره چشمی آتروپین ابزاری قدرتمند برای تشخیص و درمان اختلالات چشمی است. این دارو توانایی گشادکردن غیرعادی مردمک و تنظیم فعالیت عضلات چشم را داشته و می‌تواند در تشخیص و درمان بیماری‌های چشمی مورد استفاده قرار گیرد. با این حال، استفاده از آتروپین چشمی نیازمند مشورت با یک پزشک چشم پزشک است تا به شما راهنمایی صحیحی درباره ی دوز و مدت زمان استفاده از این دارو ارائه دهد. همچنین، همواره باید به عوارض جانبی و تداخلات با داروهای دیگر توجه داشت. بنابراین مهم است که پزشک خود را در جریان داروهایی که در حال استفاده از آنها هستید قرار دهید. با رعایت همهٔ این نکات، آتروپین چشمی می‌تواند در بهبود و مدیریت اختلالات چشمی مفید باشد. امیدواریم مطالعه ی این مطلب برای شما مفید و کاربردی بوده باشد. شما می توانید نظرات، پرسش ها، انتقادات و پیشنهادات خود را در قسمت دیدگاه ها در انتهای مطلب با ما به اشتراک بگذارید. از همراهی شما عزیزان صمیمانه سپاسگزاریم.

درباره دکتر ماندانا احمدی

من دکتر ماندانا احمدی هستم، دارای فوق تخصص پیوند قرنیه، سگمان قدامی و لیزیک. فارغ التحصیل پزشکی عمومی دانشگاه شهید بهشتی سال ۱۳۷۲ با رتبه ی ممتاز (یک در صد نخبگان) که اکنون پس از 25 سال فعالیت و انجام جراحی های بی شمار در خدمت شما مردم عزیز می باشم.