آستیگماتیسم چیست؟
تاریخ آخرین آپدیت: 13ام شهریور 1402
آستیگماتیسم چیست؟
در حقیقت آستیگماتیسم، در نتیجه ی ایجاد نقص در انحنای قرنیه یا عدسی چشم به وجود می آید. به زبان ساده‌تر می توان گفت که چشم در حالت طبیعی همانند یک توپ بسکتبال گرد یکنواخت است. حال آنکه در شرایط آستیگماتیسم، به شکل یک توپ فوتبال آمریکایی بیضی شکل در می آید. این مورد باعث ایجاد یک عیب انکساری می شود و زاویه نور را هنگام ورود به چشم شما تغییر می دهد. در نتیجه، تصاویر تار به نظر می رسند. بنابراین هنگامی که شکل چشم غیرمعمول است، عملکرد آن نیز تغییر پیدا می کند. در نتیجه بینایی و سلامت چشم هم دچار اختلال می گردد.
این بیماری جزء عیوب انکساری چشم می باشد. چراکه می تواند سبب ایجاد مشکلات نزدیک بینی و دوربینی گردد. پیشنهاد می کنیم تا جهت کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با عیوب انکساری و انواع آن مقاله ی تخصصی جراحی های اصلاح عیوب انکساری چشم مطالعه فرمایید.
دلایل ایجاد آستیگماتیسم:
تاکنون هیچ منبع معتبری دلیل اصلی این بیماری را تایید نکرده است. این بیماری ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد اما رایج ترین دلیل آن “وراثت” می باشد. اگر تاری دید دارید، به شجره نامه خود نگاه کنید. احتمالاً والدین یا سایر بستگان شما نیز به آن مبتلا هستند.
آیا همیشه آستیگماتیسم را به ارث می برید؟
خیر، دلایل دیگری نیز برای ایجاد این اختلال وجود دارند. گاهی اوقات یک ضربه به چشم ممکن است باعث بروز این بیماری شود. همچنین بیماری قوز قرنیه اختلالی است که باعث می شود قرنیه شما شکل مخروطی به خود بگیرد. بیماری قوز قرنیه موجب آستیگماتیسم شدیدتر شده که ممکن است احتیاج به جراحی داشته باشد. البته این مورد جزء موارد نادرتر می باشد.
درجات مختلف آستیگماتیسم:
بسیاری از افراد آستیگماتیسم جزئی دارند. زیرا کروی بودن شکل چشم به صورت کامل کمی غیر معمول می باشد. زمانی که میزان اختلاف و درجه ی آستیگمات جزئی باشد، امکان دارد در طول زندگی هرگز متوجه آن نشوید. این در حالی است که افراد با درجه ی آستیگماتیسم متوسط تا شدید، معمولا علائمی را تجربه می‌کنند (که در ادامه مقاله به آن اشاره می کنیم) و به تمهیداتی جهت بهبود بینایی نیاز خواهند داشت.
خوشبختانه، اکثر درجات آستیگماتیسم، به راحتی قابل درمان هستند.
علائم آستیگماتیسم:
در زیر به علائم و نشانه های این بیماری اشاره می نماییم. توجه داشته باشید که فرد با چشم آستیگمات می تواند یک یا تعدادی از این علائم را تجربه نماید.
- تاری فاصله
- نزدیک بینی
- سردرد
- خستگی چشم
- خارش یا سوزش چشم
- احساس خراش یا خشکی چشم
- حساسیت به نور
- چشم درد
- مشکلات دید در شب
- جمع کردن چشم
- نگاه کردن از کنار عینک در برخی شرایط
نحوه تشخیص آستیگماتیسم:
آیا در دیدن اجسام دور و نزدیک به وضوح مشکل دارید؟ در مورد سردردهای مکرر چطور؟ در صورت مواجه شدن با علائم فوق پیشنهاد می گردد تا به یک متخصص چشم پزشک خوب که فلوشیپ قرنیه و سگمان قدامی باشد، مراجعه نمایید. تاری دید به طور خودکار به این معنی نیست که حتما آستیگماتیسم دارید. ممکن است معنای دیگری نیز داشته باشد. با چند آزمایش سریع و بدون درد، جراح چشم قادر است ارزیابی کند که آیا شما به این اختلال مبتلا هستید یا خیر. سپس پزشک، با توجه به شرایط شما، روش درمان مناسب جهت اصلاح آستیگماتیسم را تشخیص می دهد.
روش های درمان آستیگماتیسم:
همانطور که اشاره کردیم، خوشبختانه به دلیل پیشرفت علم پزشکی درمان اکثر اشکال آستیگماتیسم به راحتی امکان پذیر است. در این شرایط چندین انتخاب اصلاحی وجود دارد که با توجه به شرایط، بهترین آنها برای شما انتخاب می گردد. برخی از این موارد عبارتند از:
- عینک
- لنزهای تماسی
- جراحی لیزیک
عینک:
در بسیاری از موارد استفاده از عینک در آستیگماتیسم‌های منظم دید شما را بهبود میبخشد. البته میزان تجویز آستیگمات به سن و نوع استیگمات شما نیز بستگی دارد. به عنوان مثال در بچه های زیر ۹ سال بدلیل احتمال ابتلا به تنبلی چشم، شماره ی چشم را کامل تجویز میکنیم. در جوانان نیز معمولا عینک آستیگمات به خوبی تحمل می‌شود. اما در سنین بالاتر تجویز تمام آستیگمات علی رغم اینکه دید فرد را افزایش می‌دهد، ممکن است در تعیین فواصل دچار اختلال شود. به اصطلاح تصورات مغزی فرد را برهم بزند و شخص نتواند با عینکش براحتی راه برود یا ایجاد گیجی کند. به همین دلیل در این سنین از شماره آستیگمات کم کرده و سپس تجویز عینک میکنیم.
لنزهای داخل چشمی فاکیک:
از دیگر روشهای اصلاح اسیگماتیسم کارگذاری لنزهای داخل چشمی است. این لنزها به دو دسته تقسیم می‌شوند. دسته اول که به روی عنبیه کلیپس می‌شوند(Artisan و Artiflex) و دسته دوم که با طراحی و اندازه گیری دقیق درست روی عدسی چشم خود بیمار کارگذاری و تنظیم محور می‌شوند. در لنز های ارتیزان برش قرنیه و بخیه وجود دارد در حالی که در لنز های ارتیفلکس بخیه وجود ندارد. اما بدلیل ایجاد التهاب داخل چشمی خیلی مورد تایید خانم دکتر احمدی نیست.
کارگذاری لنزهای فاکیک ای سی ال در موارد زیر یکی از موفق ترین روش ها می باشد:
- استیگماتهای بالا
- آستیگماتهایی که با دوربینی و نزدیک بینی همراه هستند
- افرد جوان که فاقد بیماری اب مروارید هستند
- افرادی که بدلایل: بالا بودن بیش از حد شماره چشم، ضخامت ناکافی قرنیه و همچنین در بعضی موارد که قوز قرنیه را با روش کراس لینک تثبیت کرده ایم و بدنبال راهی برای برداشتن عینک میگردیم
لنزهای فاکیک ای سی ال با برشهای بسیار کوچکی در چشم کار گذاری و جا اندازی می‌شود و بدون بخیه و بعد از گذشت ۴ ساعت می‌توان چشم فرد را باز کرده و دید او به طور کامل اصلاح می‌گردد.
لنزهای توریک داخل چشمی:
ممکن است فرد مبتلا به آستیگماتیسم همزمان بیماری کاتاراکت یا آب مروارید هم داشته باشد. در این صورت هنگام عمل جراحی برای بیمار از لنزهای توریک که توانایی اصلاح استیگماتیسم را دارد و داخل چشم کارگذاری می‌شود استفاده میکنیم.
جراحی لیزیک:
امروزه در بیماران آستیگمات، تکنولوژیهای جدید اصلاح شماره چشم و برنامه های جدید لیزری به همراه استفاده از فمتولیزیک که لیزر فوق دقیق و با سرعت ودقت بالاست می‌تواند به اصلاح کامل شماره چشم در عرض کمتر از ۵ دقیقه منجر شود. البته آستیگماتهای کمتر از یک و نیم با روش جراحی لازک و پی ار کی و ترانس پی ار کی هم بهبود می‌یابد. اما روش انتخابی ما در آستیگماتهای بالاتر از ۲ به طور قطع فمتولیزیک می‌باشد.
به خاطر داشته باشید، زمانی که صحبت از اصلاح بینایی در چشمان آستیگمات می شود، گزینه های فوق شانس انتخاب برابری ندارند. به عنوان مثال اگر بالای 40 سال دارید، ممکن است به لنزهای چند کانونی یا دو کانونی نیاز داشته باشید. پیشنهاد می گردد تا در رابطه با اینکه کدام گزینه برای شما مناسب تر است حتما با یک متخصص قرنیه و سگمان قدامی مشورت نمایید. به عنوان مثال ذکر نمایید که چه فعالیت های روزانه ای انجام می دهید و تا امروز با چه مشکلات بینایی مواجه بوده اید.
لنزهای تماسی توریک برای آستیگماتیسم:
لنزهای تماسی توریک یکی از گزینه های مفید برای اصلاح چشمان آستیگمات هستند. این لنزها دارای ناحیه ضخیم تری در قسمت پایینی می باشند تا از چرخش آنها در هنگام حضور در چشم جلوگیری گردد. این برجستگی ها به جهت دهی مداوم و قابل پیش بینی لنزها برای دقت بینایی بهتر نیز کمک می کند.
نزدیک بینی چیست؟
نزدیک بینی یا مایوپیا(Myopia) به دلیل فاصله بیش از حد طولانی کره چشم یا قرنیه با انحنای بیش از حد ایجاد می شود. در این بیماری چشم شما بیشتر شبیه یک توپ فوتبال آمریکایی است تا بسکتبال. بیماری نزدیک بینی چشم از دوران کودکی آغاز شده و معمولاً قبل از رسیدن به اوایل 20 سالگی خود را نشان می دهد.
افراد مبتلا به نزدیک بینی تاری دید از راه دور را تجربه می کنند و دید نزدیک آنها تحت تأثیر قرار نمی گیرد. در واقع فرد نزدیک بین، همان طور که از نامش پیداست، اجسام نزدیک را به خوبی می بیند و برای دیدن اجسام در فاصله با مشکل مواجه است. برخی از افراد مبتلا به نزدیک بینی با درجات پایین، ممکن است تنها برای فعالیت های مسافتی مانند رانندگی، از لنزهای اصلاحی استفاده نمایند. در حالی که افراد با درجات نزدیک بینی بالاتر، ممکن است نیاز به استفاده ی مداوم از لنزهای اصلاحی داشته باشند.
احتمال رشد نزدیک بینی:
میزان بروز این بیماری در افراد روز به روز در حال افزایش است. انتظار می رود نزدیک بینی تا سال 2050 بطور مکرر افزایش یابد و 52٪ از جمعیت جهان را فراگیرد. با شیوع بیشتر این بیماری چشم در سراسر جهان، بسیاری از محققان بینایی سنجی، روش هایی را برای کنترل نزدیک بینی ارائه می دهند. علاوه بر این، مدیریت نزدیک بینی در دوران کودکی، می تواند خطر شدید شدن علائم را کاهش داده و به بهبود کیفیت بینایی مادام العمر کمک کند.
علائم نزدیک بینی یا مایوپیا:
از آنجایی که آستیگماتیسم می تواند در کنار نزدیک بینی رخ دهد، این دو بیماری علائم مشابهی دارند. افراد مبتلا به نزدیک بینی معمولا حداقل یک یا تعدادی از علائم زیر را تجربه می کنند:
- سردرد
- خستگی چشم
- چشمک زدن (برای دیدن فاصله ها)
- تاری دید از راه دور
لازم به ذکر است که اشکال شدیدتر نزدیک بینی(درجات متوسط تا زیاد) می توانند به طور قابل توجهی بر بینایی و سلامت چشم تأثیر بگذارند.
جهت کسب اطلاعات تکمیلی بیشتر در رابطه با نزدیک بینی، می توانید مقاله ی تخصصی نزدیک بینی را مطالعه فرمایید.
تاری دید:
تاری دید یکی از علائم شایع آستیگماتیسم است و ممکن است همراه با اختلال دوربینی (hyperopia) و یا نزدیک بینی (myopia) نیز اتفاق می بیافتد. تفاوت اصلی در این است که بیماری آستیگماتیسم همیشه دید شما را تار می کند، در حالی که دو اختلال دیگر تنها در فواصل مشخص باعث تاری می شوند. بسیاری از افراد دارای آستیگماتیسم و دچار اختلال نزدیک بینی یا دوربینی نیز می باشند.
خستگی چشم:
خستگی چشم زمانی ایجاد می‌شود که چشمان شما برای دیدن یا تمرکز کردن روی اجسام به سختی فعالیت نمایند. بسیاری از کودکانی که دچار خستگی چشم هستند، جهت دقت در دیدن اجسام، عادت به باز و بسته کردن مکرر چشمان خود دارند. توجه داشته باشید که در صورت عدم درمان این بیماری ممکن است انجام کارهای روزمره برای شما دشوارتر شوند.
چشم‌های شما می‌خواهند واضح ببینند. حال زمانی که اشیاء تار هستند، برای تمرکز و ایجاد تصاویر واضح بسیار سخت کار می‌کنند. تمرکز بر روی اجسام به کمک مجموعه‌ای از ماهیچه‌ها صورت می گیرد. در صورت عدم توان برای تمرکز، با گذشت زمان، این عضلات تحت فشار قرار گرفته و این مسئله سبب بروز سردردهای مزمن در شما می گردد.
سخن پایانی:
در چشمان آستیگمات، تصاویر بجای یک نقطه، در دو یا چند نقطه ی مجزا در شبکیه متمرکز می گردند. طبیعتا این مسئله سبب تاری دید و اعوجاج بینایی می گردد. اما نگران نباشید زیرا خوشبختانه روش های درمان بی‌درد و متعددی برای اصلاح آستیگماتیسم، وجود دارند.
امیدواریم با مطالعه ی این مقاله و آشنایی با علائم این بیماری، تشخیص احتمالی این اختلال برای شما میسر شده باشد. پس از مشکوک شدن به وجود آستیگماتیسم در خود یا افراد خانواده، لطفا به یک متخصص چشم خوب مراجعه نمایید. همچنین پیشنهاد می‌گردد تا تصمیم گیری نهایی جهت انتخاب روش درمانی خود را به ایشان بسپارید.
درصورتی که پاسخ سوالات خود را در این مقاله پیدا نکردید، پرسش و نکته نظر های خود را در زیر همین مقاله مطرح فرمایید تا در اسرع وقت به آنها پاسخ دهیم.
