انواع تزریق داخل چشمی: راهکاری نوین در درمان بیماریهای چشم
آخرین بهروزرسانی: ۱۶ مرداد ۱۴۰۴
مقدمه
چشم، این عضو پیچیده و حساس، ممکن است در طول زندگی با بیماری ها و مشکلاتی مواجه شود که بینایی را تهدید میکنند. خوشبختانه، پیشرفت های علم پزشکی، بهویژه در حوزه چشمپزشکی، راهکارهای درمانی نوینی را ارائه داده است. یکی از این روش های درمانی موثر که در سال های اخیر کاربرد گسترده ای پیدا کرده، انواع تزریق داخل چشمی است. این روش امکان رساندن مستقیم دارو به فضای داخلی چشم و درمان هدفمند بیماری های مختلف شبکیه و زجاجیه را فراهم میکند.
در این مقاله به بررسی صفر تا صد این تزریقات خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
خداحافظی با عینک در یک روز!
با جدیدترین دستگاههای لیزیک در سال 2025، دیدی شفاف و کامل را تجربه کنید.
دریافت مشاوره رایگانتزریق داخل چشمی چیست و چرا انجام میشود؟
تزریق داخل چشمی یک روش درمانی است که در آن مقدار کمی دارو مستقیماً به داخل کره چشم، معمولاً به فضای زجاجیه (ماده ژله مانندی که بخش اعظم حجم داخلی چشم را پر میکند)، تزریق میشود. هدف اصلی از انجام این تزریقات، رساندن غلظت بالایی از دارو به محل دقیق بیماری در چشم و در عین حال به حداقل رساندن عوارض جانبی سیستمیک دارو در سایر نقاط بدن است.
این روش درمانی برای طیف وسیعی از بیماری های چشمی که شبکیه، ماکولا (لکه زرد) و زجاجیه را درگیر میکنند، کاربرد دارد. با استفاده از انواع تزریق داخل چشمی میتوان به طور موثری التهاب را کنترل کرد، از رشد عروق خونی غیرطبیعی جلوگیری نمود و عفونت های چشمی را درمان کرد.
شایعترین انواع تزریق داخل چشمی و کاربردهای آنها
داروهای مختلفی میتوانند از طریق تزریق به داخل چشم تجویز شوند که هر کدام برای درمان بیماری های خاصی طراحی شدهاند. شناخت انواع تزریق داخل چشمی و موارد استفاده آنها برای بیماران و علاقهمندان به این حوزه ضروری است.
یکی از رایجترین گروه های دارویی که به صورت داخل چشمی تزریق میشوند، داروهای مهارکننده فاکتور رشد اندوتلیال عروقی (Anti-VEGF) هستند. این داروها، مانند آواستین (Bevacizumab)، لوسنتیس (Ranibizumab) و آیلیا (Aflibercept)، برای درمان بیماری هایی مانند دژنراسیون ماکولا وابسته به سن نوع تر (AMD مرطوب)، ادم ماکولا در اثر دیابت، و انسداد وریدهای شبکیه کاربرد دارند. داروهای مذکور از رشد و نشت عروق خونی غیرطبیعی در شبکیه جلوگیری میکنند که عامل اصلی کاهش دید در این بیماری ها هستند. درک مکانیسم عمل این دسته از تزریق های داخل چشمی به اهمیت آنها در حفظ بینایی کمک میکند.
گروه دیگری از داروها که به طور مکرر در تزریقات داخل چشمی مورد استفاده قرار میگیرند، کورتیکواستروئیدها هستند. این داروها، مانند تریامسینولون و ایمپلنت های طولانیاثر دگزامتازون (Ozurdex)، دارای خواص ضدالتهابی قوی هستند و برای درمان بیماری هایی مانند یوئیت (التهاب لایه های میانی چشم)، ادم ماکولای مقاوم به درمان و برخی موارد اندوفتالمیت (عفونت شدید داخل چشم) به کار میروند. تزریق کورتیکواستروئیدها میتواند به کاهش سریع التهاب و بهبود بینایی کمک شایانی نماید.
در موارد عفونت های باکتریایی یا قارچی داخل چشم، آنتیبیوتیکها یا داروهای ضد قارچ به صورت تزریق داخل چشمی تجویز میشوند. این نوع از تزریق داخل چشمی برای درمان اندوفتالمیت، که یک اورژانس چشمپزشکی محسوب میشود و میتواند منجر به از دست رفتن کامل بینایی شود، حیاتی است. تزریق مستقیم آنتیبیوتیک به داخل چشم امکان دستیابی به غلظت بالای دارو در محل عفونت و مبارزه موثر با عامل بیماریزا را فراهم میکند. گاهی نیز داروهای ضد ویروس برای درمان عفونت های ویروسی خاص داخل چشمی تزریق میشوند.
روند انجام تزریق داخل چشمی چگونه است؟
شاید تصور تزریق به داخل چشم برای بسیاری از افراد نگرانکننده باشد، اما این روش معمولاً یک پروسیجر سرپایی سریع و نسبتاً بدون درد است. قبل از انجام هر یک از انواع تزریق داخل چشمی، چشم با استفاده از قطره های بیحسکننده موضعی کاملاً بیحس میشود. سپس سطح چشم و پلک ها با محلول ضدعفونیکننده تمیز میشوند تا خطر عفونت به حداقل برسد. چشمپزشک با استفاده از یک سوزن بسیار ظریف، دارو را به آرامی به داخل حفره زجاجیه تزریق میکند. کل فرآیند تزریق معمولاً تنها چند ثانیه طول میکشد.
پس از تزریق، ممکن است پزشک از بیمار بخواهد تا برای چند دقیقه چشمان خود را ببندد یا به آرامی حرکت دهد تا دارو به طور یکنواخت پخش شود. همچنین ممکن است قطره های آنتیبیوتیک برای جلوگیری از عفونت تجویز شود. به یاد داشته باشید که سوزن مورد استفاده در تزریق داخل چشمی، حتی از سوزن های انسولین هم ظریف تر است و درد چندان ندارد. ولی چون حجم مایع داخل چشم افزایش می یابد، باعث افزایش موقت فشار چشم می شود. به همین دلیل دکتر ماندانا احمدی، قبل از انجام تزریق داخل چشمی، به بیماران قرص مسکن و قرص پایین آورنده ی فشار چشم تجویز می کنند که نیم ساعت قبل از تزریق مصرف کنند. این موضوع باعث جلوگیری از درد حین تزریق می شود.
مراقبت های بعد از انواع تزریق داخل چشمی و عوارض احتمالی
پس از انجام انواع تزریق داخل چشمی، بیماران معمولاً میتوانند به فعالیت های روزمره خود بازگردند، هرچند ممکن است توصیههایی مانند پرهیز از مالش چشم یا شنا کردن برای چند روز به آنها داده شود. احساس خفیف ناراحتی، سوزش، قرمزی، اشکریزش یا مشاهده نقاط شناور کوچک در میدان دید (مربوط به حباب هوا یا خود دارو) پس از تزریق طبیعی است و معمولاً طی یک تا دو روز برطرف میشود.
اگرچه انواع تزریق داخل چشمی عموماً ایمن هستند، اما مانند هر روش درمانی دیگری، با خطرات و عوارض جانبی بالقوهای همراه هستند. این عوارض نادر هستند اما میتوانند شامل موارد زیر باشند:
- عفونت داخل چشمی (اندوفتالمیت): این جدیترین عارضه است اما با رعایت دقیق اصول استریل بسیار نادر است.
- التهاب داخل چشمی
- خونریزی داخل چشمی
- جداشدگی شبکیه
- افزایش فشار داخل چشم
- آب مروارید (کاتاراکت) در اثر تزریقات مکرر کورتیکواستروئیدها
بسیار مهم است که بیماران پس از تزریق، در صورت مشاهده علائمی مانند درد چشم شدید و فزاینده، کاهش دید قابل توجه، افزایش قرمزی یا تورم چشم، یا مشاهده جرقههای نور یا پردهای در میدان دید، فوراً به چشمپزشک خود مراجعه کنند. آگاهی از این علائم هشداردهنده در مدیریت انواع تزریق داخل چشمی بسیار حیاتی است.
پرسش های متداول
آیا تزریق داخل چشمی دردناک است؟
خیر، قبل از تزریق از قطره های بیحسکننده قوی استفاده میشود، بنابراین بیمار معمولاً درد قابل توجهی احساس نمیکند. ممکن است فشار یا احساس خفیفی در لحظه تزریق وجود داشته باشد.
هر چند وقت یکبار نیاز به تزریق داخل چشمی است؟
تعداد و فواصل انواع تزریق داخل چشمی به نوع بیماری، شدت آن، نوع داروی مورد استفاده و پاسخ بیمار به درمان بستگی دارد. برخی بیماران ممکن است تنها به یک تزریق نیاز داشته باشند، در حالی که برخی دیگر، مانند مبتلایان به AMD مرطوب، ممکن است نیاز به تزریقات مکرر در طولانیمدت داشته باشند. چشمپزشک برنامه درمانی مناسب را برای هر بیمار تعیین میکند.
آیا جایگزینی برای انواع تزریق داخل چشمی وجود دارد؟
در برخی موارد، بسته به نوع و شدت بیماری، ممکن است روش های درمانی دیگری مانند لیزر درمانی یا جراحی وجود داشته باشد. با این حال، برای بسیاری از بیماری های شبکیه و ماکولا، انواع تزریق داخل چشمی موثرترین و کمتهاجمیترین گزینه درمانی موجود هستند. پزشک در مورد بهترین گزینه درمانی با شما صحبت خواهد کرد.
آیا میتوانم بعد از تزریق داخل چشمی رانندگی کنم؟
معمولاً توصیه میشود که بیمار بلافاصله پس از تزریق رانندگی نکند، زیرا ممکن است دید کمی تار باشد یا احساس ناراحتی در چشم وجود داشته باشد. بهتر است همراهی داشته باشید تا شما را به منزل برساند.
سخن پایانی
انواع تزریق داخل چشمی انقلابی در درمان بسیاری از بیماری های تهدیدکننده بینایی ایجاد کردهاند. این روش درمانی هدفمند و موثر، به میلیون ها نفر در سراسر جهان کمک کرده است تا بینایی خود را حفظ نموده یا بهبود بخشند. اگرچه ممکن است ایده تزریق به چشم در ابتدا دلهرهآور به نظر برسد، اما این یک روش معمولاً ایمن و قابل تحمل با نظارت دقیق چشمپزشک است. اگر از تزریق داخل چشمی واهمه و ترس دارید، می توانید یک ساعت قبل از تزریق یک عدد قرص مسکن یا آرام بخش مصرف کنید.
خداحافظی با عینک در یک روز!
با جدیدترین دستگاههای لیزیک در سال 2025، دیدی شفاف و کامل را تجربه کنید.
دریافت مشاوره رایگانبا درک بهتر انواع تزریق داخل چشمی و نقش آنها در سلامت چشم، بیماران میتوانند با اطمینان بیشتری در مسیر درمان خود گام بردارند. همواره به یاد داشته باشید که مشاوره با چشمپزشک متخصص بهترین راه برای دریافت اطلاعات دقیق و تصمیمگیری آگاهانه در مورد گزینه های درمانی مناسب برای شماست.
از همراهی شما عزیزان صمیمانه سپاسگزاریم.
این مقاله توسط دکتر ماندانا احمدی بازبینی و صحت علمی آن تایید گردیده است.
