شالازیون چیست؟ راهنمای جامع و کاربردی

مقدمه

شالازیون، که گاهی اوقات با گل‌مژه اشتباه گرفته می‌شود، یک برآمدگی کوچک و معمولاً غیردردناک روی پلک است. این عارضه بسیار شایع بوده و در هر سنی ممکن است رخ دهد. اگرچه شالازیون معمولاً تهدید کننده بینایی نیست، اما می‌تواند باعث ناراحتی و آزار بیمار شود. در این مقاله جامع، به بررسی صفر تا صد “شالازیون چیست؟”، علل، علائم، تشخیص و روش‌های درمان آن خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.

شالازیون چیست؟

شالازیون یک کیست کوچک پر از مایع است که در پلک ایجاد می‌شود. این کیست زمانی تشکیل می‌گردد که غدد میبومین، که غدد چربی ریز در لبه پلک هستند، مسدود شوند. وظیفه این غدد ترشح چربی است که به مرطوب نگه داشتن سطح چشم کمک می‌کند. هنگامی که این غدد مسدود می‌شوند، چربی نمی‌تواند به درستی تخلیه شود و در داخل غده جمع شده و منجر به ایجاد شالازیون می‌شود.

علت ایجاد شالازیون چیست؟

همانطور که گفته شد، مسدود شدن غدد میبومین دلیل اصلی ایجاد شالازیون است. اما چه عواملی می‌توانند باعث مسدود شدن این غدد شوند؟ برخی از رایج‌ترین عوامل عبارتند از:

• بلفاریت (التهاب پلک): بلفاریت یک بیماری شایع است که باعث التهاب و قرمزی لبه پلک می‌شود. این التهاب می‌تواند غدد میبومین را مسدود کند و خطر ابتلا به شالازیون را افزایش دهد.
• روزاسه: روزاسه یک بیماری پوستی مزمن است که می‌تواند پوست صورت، از جمله پلک‌ها را تحت تاثیر قرار دهد. افراد مبتلا به روزاسه بیشتر در معرض ابتلا به شالازیون هستند. در این بیماری فرد جوش های مکرر صورت و بینی قرمز و بزرگ دارد.
• درماتیت سبورئیک: این بیماری پوستی باعث ایجاد پوسته‌ریزی و قرمزی پوست، به ویژه در پوست سر و صورت می‌شود. درماتیت سبورئیک نیز می‌تواند خطر ابتلا به شالازیون را افزایش دهد.
• عفونت‌های ویروسی: برخی عفونت‌های ویروسی نیز می‌توانند باعث ایجاد شالازیون شوند.

علائم شالازیون چیست؟

علائم شالازیون معمولاً به تدریج ظاهر می‌شوند و ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• برآمدگی روی پلک: شایع‌ترین علامت شالازیون، وجود یک برآمدگی کوچک و معمولاً غیردردناک روی پلک است. این برآمدگی ممکن است در ابتدا قرمز و ملتهب باشد، اما به مرور زمان التهاب آن کاهش می‌یابد و فقط یک توده سفت باقی می‌ماند.
• تاری دید خفیف: اگر شالازیون بزرگ باشد، ممکن است به قرنیه فشار وارد کرده و باعث تاری دید خفیف شود.
• حساسیت به نور: در برخی موارد، افراد مبتلا به شالازیون ممکن است به نور حساس شوند.
• اشک ریزش: گاهی اوقات شالازیون می‌تواند باعث افزایش اشک ریزش شود.
• ناراحتی خفیف: شالازیون معمولاً دردناک نیست، اما ممکن است باعث احساس ناراحتی خفیف، سنگینی یا تحریک پلک شود.

راه تشخیص شالازیون چیست؟

تشخیص شالازیون معمولاً با معاینه فیزیکی پلک توسط پزشک انجام می‌شود. پزشک با بررسی ظاهر برآمدگی و علائم همراه، می‌تواند شالازیون را تشخیص دهد. در بیشتر موارد، نیازی به انجام آزمایش‌های خاص نیست. با این حال، در موارد نادر، اگر پزشک به تشخیص دیگری مشکوک باشد، ممکن است بیوپسی (نمونه‌برداری از بافت) انجام دهد.

روش‌های درمان شالازیون چیست؟

در بسیاری از موارد، شالازیون به خودی خود و بدون نیاز به درمان خاصی طی چند هفته یا چند ماه برطرف می‌شود. با این حال، روش‌های درمانی مختلفی برای تسریع روند بهبودی و کاهش علائم وجود دارد:

• کمپرس گرم: کمپرس گرم یکی از موثرترین روش‌های درمان خانگی شالازیون است. گرما به باز شدن غدد میبومین مسدود شده و تخلیه چربی جمع شده کمک می‌کند. برای انجام کمپرس گرم، یک پارچه تمیز را با اتو گرم کنید و به مدت 10 تا 15 دقیقه چند بار در روز روی پلک قرار دهید. یا اینکه از کیسه های ژلاتینی کوچک مخصوص کمپرس گرم استفاده نمایید.
• ماساژ پلک: ماساژ ملایم پلک پس از کمپرس گرم می‌تواند به تخلیه بهتر غدد میبومین کمک کند. پلک را به آرامی با نوک انگشتان تمیز ماساژ دهید.
• قطره و پماد آنتی بیوتیک: اگر شالازیون ملتهب یا عفونی شده باشد، پزشک ممکن است قطره یا پماد آنتی بیوتیک تجویز کند. این داروها به از بین بردن عفونت و کاهش التهاب کمک می‌کنند.
• تزریق کورتیکواستروئید: در برخی موارد، پزشک ممکن است کورتیکواستروئید را مستقیماً به داخل شالازیون تزریق کند. این تزریق به کاهش التهاب و کوچک شدن شالازیون کمک می‌کند.
• جراحی: اگر شالازیون بزرگ باشد، به درمان‌های دیگر پاسخ ندهد، یا باعث ایجاد مشکلات بینایی شود، ممکن است نیاز به جراحی برای تخلیه آن باشد. جراحی شالازیون یک روش سرپایی ساده است که معمولاً تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود.

چه زمانی باید برای شالازیون به پزشک مراجعه کرد؟

در بیشتر موارد، شالازیون یک مشکل جزئی است که به خودی خود برطرف می‌شود. اما در موارد زیر توصیه می‌شود به پزشک مراجعه کنید:

• شالازیون دردناک باشد.
• شالازیون باعث قرمزی و تورم شدید پلک شود.
• شالازیون بینایی شما را تحت تاثیر قرار دهد.
• شالازیون پس از چند هفته بهبود نیابد.
• شالازیون عود کند.

راه پیشگیری از شالازیون چیست؟

اگرچه پیشگیری کامل از شالازیون همیشه امکان‌پذیر نیست، اما رعایت برخی نکات بهداشتی می‌تواند خطر ابتلا به این عارضه را کاهش دهد:

• بهداشت پلک را رعایت کنید: پلک‌های خود را به طور منظم با آب گرم و شامپو بچه رقیق شده تمیز کنید. این کار به جلوگیری از مسدود شدن غدد میبومین کمک می‌کند.
• از دست زدن به چشم‌ها خودداری کنید: دست‌های آلوده می‌توانند باکتری‌ها را به چشم منتقل کرده و خطر عفونت و التهاب پلک را افزایش دهند.
• از لوازم آرایشی چشم با کیفیت استفاده کنید: از استفاده از لوازم آرایشی تاریخ گذشته یا بی‌کیفیت خودداری کنید. قبل از خواب، آرایش چشم خود را به طور کامل پاک کنید.
• در صورت ابتلا به بلفاریت، آن را درمان کنید: اگر به بلفاریت مبتلا هستید، برای کنترل التهاب پلک و پیشگیری از شالازیون، به پزشک مراجعه کنید و درمان‌های توصیه شده را دنبال نمایید.
• از مصرف مواد محرک پرهیز کنید: مصرف شکلات، فلفل، غذاهای حاوی ادویه زیاد، شیرینی جات، گردو، خرما و … می تواند شالازیون را افزایش دهد.

سخن پایانی

شالازیون یک عارضه شایع و معمولاً بی‌خطر پلک است که به دلیل مسدود شدن غدد میبومین ایجاد می‌شود. این عارضه معمولاً به خودی خود برطرف می‌شود، اما روش‌های درمانی مختلفی برای تسریع بهبودی و کاهش علائم وجود دارد. با رعایت بهداشت پلک و مراجعه به پزشک در صورت لزوم، می‌توان از بروز شالازیون پیشگیری کرد و یا به موقع آن را درمان نمود. این مقاله صرفاً جهت اطلاع‌رسانی تهیه شده است و جایگزین مراجعه به پزشک متخصص نیست. در صورت مشاهده علائم شالازیون یا هرگونه مشکل چشمی، حتماً به چشم پزشک مراجعه نمایید.

از همراهی شما عزیزان صمیمانه سپاسگزاریم.

درباره دکتر ماندانا احمدی

من دکتر ماندانا احمدی هستم، دارای فوق تخصص پیوند قرنیه، سگمان قدامی و لیزیک. فارغ التحصیل پزشکی عمومی دانشگاه شهید بهشتی سال ۱۳۷۲ با رتبه ی ممتاز (یک در صد نخبگان) که اکنون پس از 25 سال فعالیت و انجام جراحی های بی شمار در خدمت شما مردم عزیز می باشم.