قطره چشمی تیمولول: کنترل فشار داخل چشم در گلوکوم
آخرین بهروزرسانی: ۲ آبان ۱۴۰۴
قطره چشمی تیمولول (Timolol) یکی از پرکاربردترین داروها در درمان گلوکوم با زاویه باز و هایپرتنشن چشمی است. این بتا-بلاکر موضعی، با کاهش تولید مایع زلالیه در چشم، به طور مؤثری فشار داخل چشم (IOP) را کاهش میدهد و از آسیب بیشتر به عصب بینایی جلوگیری میکند. در این مقاله به بررسی اجمالی مکانیسم اثر، موارد مصرف، نحوه صحیح استفاده و عوارض جانبی احتمالی این قطره میپردازیم. با ما همراه باشید.
تیمولول چگونه عمل میکند؟
تیمولول با مهار گیرندههای بتا-آدرنرژیک در چشم، سبب کاهش تولید مایع زلالیه توسط جسم مژگانی میشود. این کاهش تولید، به نوبه خود منجر به کاهش حجم مایع درون چشم و در نتیجه کاهش فشار داخل چشم میگردد. تیمولول برخلاف برخی دیگر از داروهای گلوکوم، تأثیری بر خروج مایع زلالیه ندارد.
خداحافظی با عینک در یک روز!
با جدیدترین دستگاههای لیزیک در سال 2025، دیدی شفاف و کامل را تجربه کنید.
دریافت مشاوره رایگانموارد مصرف قطره چشمی تیمولول کدامند؟
قطره ی چشم تیمولول معمولا در موارد زیر مورد استفاده قرار می گیرد:
- گلوکوم با زاویه باز: شایعترین نوع گلوکوم که در آن فشار داخل چشم به تدریج افزایش مییابد.
- هایپرتنشن چشمی: وضعیتی که در آن فشار داخل چشم بالا است اما هنوز علائم آسیب به عصب بینایی مشاهده نشده است.
- گلوکوم پسودواکسفولیاسیون و گلوکوم رنگدانهای: برخی انواع خاص گلوکوم.
نحوه صحیح استفاده از قطره چشمی تیمولول
همیشه طبق دستور پزشک و راهنمای دارو عمل کنید. معمولاً تیمولول یک یا دو بار در روز (صبح یا صبح و عصر) استفاده میشود.
- شستشوی دستها: قبل از هر بار استفاده، دستهای خود را کاملاً بشویید.
- خم کردن سر: سر خود را کمی به عقب خم کرده یا دراز بکشید.
- کشیدن پلک: پلک پایین را به آرامی به سمت پایین بکشید تا یک فضای کوچک (کیسه) ایجاد شود.
- چکاندن قطره: بطری قطره را به آرامی فشار دهید تا یک قطره در فضای ایجاد شده بریزد. مراقب باشید نوک قطرهچکان به چشم یا پلکها برخورد نکند.
- بستن چشم: چشم خود را به آرامی برای ۱ تا ۲ دقیقه ببندید تا دارو به خوبی جذب شود.
- فشار بر مجرای اشکی: برای جلوگیری از جذب سیستمیک دارو و کاهش عوارض جانبی، میتوانید گوشه داخلی چشم (نزدیک به بینی) را برای ۱ تا ۲ دقیقه به آرامی فشار دهید.
نکات مهم:
- اگر از لنزهای تماسی استفاده میکنید، قبل از چکاندن قطره، آنها را خارج کرده و حداقل ۱۵ دقیقه پس از استفاده از قطره، دوباره بگذارید.
- در صورت استفاده همزمان از چند نوع قطره چشمی، حداقل ۵ دقیقه بین هر بار چکاندن قطره فاصله بگذارید.
عوارض جانبی احتمالی قطره چشمی تیمولول
تیمولول معمولاً به خوبی تحمل میشود، اما ممکن است عوارض جانبی داشته باشد:
عوارض چشمی شایع این قطره عبارتنداز:
- سوزش، قرمزی یا خارش خفیف چشم
- تاری دید موقت
- احساس خشکی چشم
عوارض جانبی سیستمیک (نادر اما مهم):
از آنجا که تیمولول میتواند جذب سیستمیک شود، ممکن است عوارضی مشابه بتا-بلاکرهای خوراکی ایجاد کند، به خصوص در افراد حساس:
- کاهش ضربان قلب (برادیکاردی): این عارضه در بیماران دیابتیک که دچار افت قند شده باشند، بسیار مهم است.
- کاهش فشار خون
- تنگی نفس یا بدتر شدن آسم و COPD (در بیماران با سابقه بیماریهای تنفسی، باید با احتیاط فراوان مصرف شود).
- افسردگی، خستگی یا سرگیجه.
در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی نگرانکننده، به خصوص مشکلات تنفسی یا قلبی، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.
موارد منع مصرف و احتیاط درخصوص قطره چشمی تیمولول
- دیابت: در افراد دیابتیک از آنجا که تیمولول ممکن است علائم هیپرگلیسمی را مخفی کند، بهتر است از بتاکسولول استفاده شود.
- آسم، COPD شدید یا سایر بیماریهای انسدادی مزمن ریوی.
- نارسایی قلبی، برادیکاردی سینوسی، بلوک قلبی درجه دو یا سه.
- شوک کاردیوژنیک.
- حساسیت به تیمولول یا هر یک از اجزای آن.
در دوران بارداری و شیردهی، تنها در صورت لزوم و با تشخیص پزشک متخصص باید مصرف شود.
پرسش های متداول درباره قطره چشمی تیمولول
قطره چشمی تیمولول چگونه کار میکند؟
تیمولول با کاهش تولید مایع زلالیه در چشم، فشار داخل چشم را پایین میآورد
قطره چشمی تیمولول برای چه بیماریهایی تجویز میشود؟
عمدتاً برای درمان گلوکوم با زاویه باز و هایپرتنشن چشمی استفاده میشود.
هر چند وقت یک بار باید از تیمولول استفاده کرد؟
معمولاً دو بار در روز، طبق دستور پزشک.
آیا تیمولول عوارض جانبی جدی دارد؟
بله، در موارد نادر میتواند عوارض سیستمیک مانند کاهش ضربان قلب، افت فشار خون و تنگی نفس (به خصوص در افراد با مشکلات ریوی) ایجاد کند.
اگر فراموش کردم یک دوز را بریزم، چه کنم؟
به محض یادآوری، دوز را مصرف کنید. اگر زمان دوز بعدی نزدیک است، دوز فراموش شده را نادیده بگیرید و طبق برنامه پیش بروید. هرگز دوز را دو برابر نکنید.
خداحافظی با عینک در یک روز!
با جدیدترین دستگاههای لیزیک در سال 2025، دیدی شفاف و کامل را تجربه کنید.
دریافت مشاوره رایگاننتیجهگیری
قطره چشمی تیمولول ابزاری مؤثر و مهم در مدیریت گلوکوم و حفظ بینایی است. استفاده صحیح و آگاهی از عوارض جانبی احتمالی آن برای کسب بهترین نتایج درمانی ضروری است. همیشه در مورد وضعیت پزشکی خود و داروهای مصرفی با پزشکتان مشورت کنید.
از همراهی شما عزیزان صمیمانه سپاسگزاریم.
این مقاله توسط دکتر ماندانا احمدی بازبینی و صحت علمی آن تایید گردیده است.
